Σε λίγο, όταν δεν θα ακούγετε πλέον την ανάσα μου, ανοίξτε διάπλατα εκείνο το παράθυρο, αφήστε να μπει το φως και οι θόρυβοι του ζωντανού κόσμου, σας ανήκουν, η σιωπή είναι δική μου. Και να φύγετε αμέσως, κλείστε την πόρτα και αφήστε εδώ το πτώμα, εκείνο δεν θα είμαι εγώ, έδωσα ήδη εντολές στη Φράου να το ξεφορτωθεί στα γρήγορα... Υπάρχει μια θρησκευτική αγάπη του θανάτου που έχει κάτι το νεκροφιλικό, λες κι ο κόσμος αγαπάει περισσότερο τα πτώματα παρά τους ζωντανούς... Ένας ωραίος θάνατος... τι ανοησία, ο θάνατος δεν είναι ποτέ ωραίος, ο θάνατος είναι αποκρουστικός, πάντα, είναι η άρνηση της ζωής... Λένε ότι ο θάνατος είναι ένα μυστήριο, αλλά το γεγονός της ύπαρξης είναι ένα μεγαλύτερο μυστήριο, φαινομενικά κοινότοπο, κι όμως τόσο μυστηριώδες...
(από το μυθιστόρημα «Ο Τριστάνο πεθαίνει. Μια ζωή», μτφρ. Ανταίου Χρυσοστομίδη, εκδόσεις Άγρα 2004)

Χάσαμε έναν σπουδαίο φίλο, μεγάλο λογοτέχνη και διανοούμενο της εποχής μας. Οι Εκδόσεις Άγρα συνδέθηκαν στενά με το έργο του Antonio Tabucchi απ’ το 1997, όταν εξέδωσαν το αριστουργηματικό, σπονδυλωτό και λεπταίσθητο έργο του « Η γυναίκα του Πόρτο Πίμ ». Μέχρι σήμερα εκδόθηκαν 19 βιβλία του (και εκκρεμούν άλλα τέσσερα) απ΄ την « Άγρα », όλα σε μεταφράσεις του Ανταίου Χρυσοστομίδη, ο οποίος έγινε ο μόνιμος μεταφραστής του στα ελληνικά, συνεργάτης στις τελευταίες φάσεις γραφής και ανάγνωσης των έργων του και φίλος. Ακολουθήσαμε και με τον Ταμπούκι μια " politique d’ auteur ", εκδίδοντας όλες τις πτυχές του πολύμορφου έργου του – πεζογραφήματα, δοκίμια για τη λογοτεχνία, την πολιτική και τον κινηματογράφο. Εδώ και δέκα χρόνια συντονιστήκαμε με τρόπο ώστε, παράλληλα με την έκδοση των παλαιότερων βιβλίων του στην Ελλάδα, να εκδίδουμε τα νέα του βιβλία ταυτόχρονα με τον Ιταλό εκδότη του (Feltrinelli) και τους Γάλλους (Christian Bourgois  αρχικά, Gallimard μετέπειτα), όλα με όμοια εξώφυλλα. Μια τριεθνής εκδοτική σύμπραξη, ένα εκδοτικό επιχείρημα για έναν μεγάλο συγγραφέα. Τελευταία μας τέτοιου τύπου έκδοση, τα θαυμάσια « Ταξίδια και άλλα ταξίδια »  τον προηγούμενο Μάιο, μόλις πριν 10 μήνες.
Ο Αντόνιο Ταμπούκι βρίσκεται στο κέντρο των εκδοτικών, λογοτεχνικών, πνευματικών και αισθητικών επιλογών της « Άγρας », είναι καθοριστικός για τη φυσιογνωμία του οίκου μας.
Η στενή μας σχέση φιλίας και συνεργασίας, με τις συζητήσεις για τη δουλειά, τη λογοτεχνία και τους αγαπημένους λογοτέχνες, το χιούμορ, η γενναιοδωρία και ο κοσμοπολιτισμός του και η σοφή και συχνά ιδιόμορφη σκέψη του, οι έντονες πτυχές του χαρακτήρα του, αλλά και η αδιαπραγμάτευτη αγάπη του για την Ελλάδα και τους Έλληνες φίλους του, θα μας λείψουν πολύ.

Σταύρος Πετσόπουλος, Εκδότης
26/03/2012

Έφυγε από τη ζωή ένας από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους συγγραφείς, και μεγάλος φίλος της Ελλάδας. Ο Αντόνιο Ταμπούκι πέθανε την Κυριακή 25 Μαρτίου 2012 μετά από πολύμηνη ασθένεια στη Λισαβόνα, μια πόλη που επέλεξε ως δεύτερη πατρίδα του και που επανέρχεται συχνά στο έργο του.
Γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1943 στην Πίζα. Σπούδασε στην Πίζα, στο Παρίσι και στη Λισαβόνα λογοτεχνία και φιλοσοφία. Δίδαξε για πολλά χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Σιένα. Έγραψε 40 βιβλία, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε 40 γλώσσες.
Από πολύ νέος ασχολήθηκε συστηματικά με τον Φερνάντο Πεσσόα, μεταφράζοντας ένα μεγάλο μέρος του έργου του στα ιταλικά. Ταυτόχρονα υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους μελετητές του έργου του Πορτογάλου ποιητή και συγγραφέα και συνέβαλε ουσιαστικά στην παγκόσμια εδραίωση και διάδοση του έργου του. Ένα τμήμα των δοκιμίων του για τον Πεσσόα έχουν δημοσιευτεί στον τόμο «Η νοσταλγία του πιθανού - Γραπτά για τον Φερνάντο Πεσσόα» (εκδ. Άγρα 2007). Στον Πεσσόα αφιέρωσε κι ένα λογοτεχνικό του έργο «Οι τρεις τελευταίες μέρες του Φερνάντο Πεσσόα - Ένα παραλήρημα» (εκδ. Άγρα 1999).
Η εκτενής νουβέλα του «Ρέκβιεμ» (1992) γράφτηκε απευθείας στα πορτογαλικά, ενώ το μυθιστόρημά του «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα» (1994), που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό, διαδραματίζεται στην Πορτογαλία του Σαλαζάρ.
Ο Αντόνιο Ταμπούκι, παρότι ξεκίνησε τη συγγραφική του καριέρα με ένα μυθιστόρημα («Piazza d' Italia», 1975), υπήρξε κυρίως συγγραφέας της μικρής φόρμας. Από το «Παιχνίδι της αντιστροφής» (1981) μέχρι το «Ο χρόνος γερνάει γρήγορα» (2009) ο Ταμπούκι έγραψε μια σειρά από αριστοτεχνικά, συχνά μινιμαλιστικά,  διηγήματα που έδωσαν μια νέα ώθηση στη σύγχρονη ιταλική λογοτεχνία. Στα χρόνια που πέρασαν ανάμεσα σε αυτές τις δύο συλλογές, δημοσίευσε επίσης τις συλλογές «Η γυναίκα του Πόρτο Πιμ» (1983), «Μικρές παρεξηγήσεις άνευ σημασίας» (1985), «Τα πετούμενα του Μπεάτο Αντζέλικο» (1987), «Ο μαύρος άγγελος» (1991), «Όνειρα ονείρων» (1992).
Οι εκτενείς νουβέλες/μυθιστορήματά του είναι το «Νυχτερινό στην Ινδία» (1984), «Η γραμμή του ορίζοντα» (1986), « Ρέκβιεμ - Μια παραίσθηση» (1992), «Οι τρεις τελευταίες μέρες του Φερνάντο Πεσσόα - Ένα παραλήρημα» (1994), «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα» (1994), «Η κομμένη κεφαλή του Νταμασένου Μοντέιρο» (1997), «Είναι αργά, όλο και πιο αργά» (2001), «Ο Τριστάνο πεθαίνει. Μια ζωή» (2004).
Κοσμοπολίτης συγγραφέας που ταξίδευε συνεχώς, ο Ταμπούκι συγκέντρωσε τα ταξιδιωτικά του κείμενα στον τόμο «Ταξίδια και άλλα ταξίδια» το 2011.
Ο Ταμπούκι υπήρξε ένας έντονα πολιτικοποιημένος συγγραφέας και μια μεγάλη δημόσια φωνή της Ιταλίας. Παρενέβαινε τακτικά με άρθρα του σε εφημερίδες χτυπώντας όλα τα κακώς κείμενα, ιδιαίτερα της περιόδου του μπερλουσκονισμού. Αυτό, μάλιστα, είχε ως αποτέλεσμα μια μεγάλη δικαστική του περιπέτεια τα τελευταία δύο χρόνια με τον αντιπρόεδρο της Βουλής, στέλεχος του κόμματος του Μπερλουσκόνι.
Υπερασπίστηκε σθεναρά τα δικαιώματα των τσιγγάνων στην Ιταλία (έγραψε, μάλιστα, το βιβλίο «Οι τσιγγάνοι και η Αναγέννηση» το 1999). Τον απασχόλησαν επίσης θέματα που αφορούσαν τη δημοκρατία και την τρομοκρατία («Η γαστρίτιδα του Πλάτωνα», βιβλίο του 1998), και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων (1993) το οποίο δημιουργήθηκε για να υπερασπιστεί συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο που λογοκρίνονταν και δέχονταν απειλές κατά της ζωής τους στις χώρες τους. Το Κοινοβούλιο εξέδιδε το περιοδικό «Αουτονταφέ» που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε 8 γλώσσες, καθώς και στην Ελλάδα (εκδ. Άγρα).
Πολλά βιβλία του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Σημειώνουμε τις ταινίες «Νυχτερινό στην Ινδία» του Αλαίν Κορνώ, «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα» του Ρομπέρτο Φαέντσα με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, «Ρέκβιεμ» του Αλαίν Ταννέρ, κ.α. Ο κινηματογράφος υπήρξε πάντα ένα από τα σημαντικά σημεία αναφοράς στο έργο του. Στις ταινίες του Αλμοδόβαρ αφιέρωσε το βιβλίο του «20 φωτογράμματα» με 11 νυχτερινές φωτογραφίες του γιου του Μικέλε Ταμπούκι (εκδ. Αγρα, 2006).
Κείμενά του μεταφέρθηκαν στο θέατρο από τον Τζόρτζιο Στρέλερ και άλλους σε διάφορες χώρες. Στην Ελλάδα ο Μιχάλης Βιρβιδάκης ανέβασε στα Χανιά την παράσταση «Τρεις ασήμαντες ιστορίες χωρίς συμπέρασμα» (2005).
Έχει βραβευτεί με πολλά διεθνή βραβεία, μεταξύ των οποίων Pen Club, Campiello, Viareggio Repaci στην Ιταλία, Prix Médicis Étranger, Prix Européen de la Littérature, Prix Méditerranée στη Γαλλία, Ευρωπαϊκό Αριστείον, το Nossack στη Γερμανία, το Europäischer Stäatspreis στην Αυστρία, το Hidalgo και Francisco Cerecedo στην Ισπανία. Συζητήθηκε συχνά η υποψηφιότητά του για το Βραβείο Νόμπελ.
Από το 1997 ερχόταν στην Ελλάδα κάθε χρόνο, στις αρχές του καλοκαιριού, είτε για να παρουσιάσει βιβλία του είτε για να κάνει διακοπές - κυρίως στην Κρήτη, φιλοξενούμενος στο ξενοδοχείο Δώμα, στα Χανιά. Τα Χανιά ανταπέδωσαν την αγάπη του Ταμπούκι κάνοντάς τον επίτιμο δημότη της πόλης το 2011.
Ένα χρόνο πριν, τον Μάιο του 2010, είχε αναγορευτεί επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Σχεδόν το σύνολο του έργου του έχει εκδοθεί στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Άγρα σε μεταφράσεις πάντα του Ανταίου Χρυσοστομίδη (ο οποίος μάλιστα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης το 2003 για τη μετάφραση του μυθιστορήματος «Είναι αργά, όλο και πιο αργά»). Με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη τον συνέδεε μια στενή φιλία που αποτυπώνεται στο βιβλίο τους «Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες» (1999), μια σειρά συζητήσεων για το μέχρι τότε δημοσιευμένο έργο του συγγραφέα. 
Ήταν παντρεμένος με την Πορτογαλίδα Μαρί-Ζοζέ Λανκάστρε, επίσης μελετήτρια και μεταφράστρια του Πεσσόα, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά.
Η είδηση του θανάτου του μεταδόθηκε αμέσως σε όλο τον κόσμο, με εκτενή δημοσιεύματα σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες. Ο Ιταλός εκδότης του Κάρλο Φελτρινέλλι έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Μας άφησε ένας φίλος, ένας σύντροφος του δρόμου, ένας άνθρωπος που έζησε την εποχή του με πάθος και λύσσα, ένας Ευρωπαίος διανοούμενος, ένας μεγάλος συγγραφέας».

Τελευταία δημόσια παρουσία στην Ελλάδα:
1) Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Megaron Plus παρουσίαση του βιβλίου «Ταξίδια και άλλα ταξίδια» με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη και τον Βαλέριο Αντάμι (19 Μαΐου 2011)

2)  Ιταλικό Ινστιτούτο Αθήνας, προλόγισμα της προβολής της ταινίας «Νυχτερινό στην Ινδία» του Αλαίν Ταννέρ (20 Μαΐου 2011)