Κρίσεις

Το πιο άσεμνο βιβλίο να είν' εντέλει και το πιο τρυφερό, αυτό πια καταντάει σκανδαλώδες μ' όλη τη σημασία της λέξεως.
Maurice Blanchot

Απόσπασμα

Τεντώθηκε πάνω στο χέρι που τη βαστούσε, και το τέντωμα αυτό πολλαπλασίασε τον ρόγχο της. Τα μάτια της ξανάρθαν στη θέση τους, για ένα δευτερόλεπτο μάλιστα έδωσε την εντύπωση πως ηρέμησε. Με είδε: τη στιγμή εκείνη, απ' το βλέμμα της κατάλαβα πως ήταν ένα βλέμμα που επέστρεφε απ' τον κόσμο του αδύνατου, και στα έγκατά της είδα μια καθήλωση ιλιγγιώδη. Η πλημμύρα που την έκανε μούσκεμα στη ρίζα ξεχείλισε με τα δάκρυά της· τα δάκρυα τρέξαν απ' τα μάτια της. Μέσα σ' αυτά τα μάτια, ο έρωτας ήταν νεκρός, αναδυόταν απ' αυτά μια παγωνιά χαραυγής, μια διαφάνεια όπου διάβαζα το θάνατο. Κι όλα ήταν δεμένα κόμπος μέσα σ' αυτό το ονειρικό βλέμμα. Τα γυμνά κορμιά, τα δάχτυλα που άνοιγαν τη σάρκα, η δική μου αγωνία κι η ανάμνηση του αφρού στα χείλια, δεν υπήρχε τίποτα που να μη συνεργούσε σ' αυτή την τυφλή ολίσθηση μέσα στο θάνατο.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ζωρζ Μπατάϊγ (Γαλλία, 1897-1962) μετά από μια νεανική έντονη μυστικιστή διάθεση, ασχολήθηκε με τον Νίτσε, την ψυχανάλυση, τη φιλοσοφία, τη θρησκεία, τη θεολογία, την ανθρωπολογία και συναναστράφηκε τους υπερρεαλιστές χωρίς ποτέ να προσχωρήσει καθαρά στις γραμμές τους. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Alexandre Kojeve για τον Hegel, ο οποίος μαζί με τον Νίτσε και τον μαρκήσιο ντε Σαντ θα γίνει ένας από τους άξονες αναφοράς της σκέψης του.
Το 1924 διορίζεται στην Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας.
Το 1928 δημοσίευσε με ψευδώνυμο την Ιστορία του ματιού (ελλην. έκδ. Άγρα 1980).
Ασχολήθηκε συστηματικά με την έκδοση ή τη συμμετοχή σε διάφορα περιοδικά : Documents (1929-30), Critique Sociale (1933), Minotaure (1932-33), και κυρίως με το Acephale, που ίδρυσε με τον ζωγράφο Andre Masson (1936).
Το 1935, την περίοδο του Λαϊκού Μετώπου, ιδρύει την πολιτική ομάδα " Αντεπίθεση " (" Contre Attaque ") με τους Andre Breton (προσωρινή συμφιλίωση), Paul Eluard, Pierre Klossowski, Benjamin Peret και τον Yves Tanguy.
Το 1936 ιδρύει το Κολέγιο Ιερής Κοινωνιολογίας με τον Roger Caillois και τον Michel Leiris.
Γράφει την Έννοια της δαπάνης (1933), την Εσωτερική Εμπειρία (1934 - μετά τη μύησή του σε ανατολικές μεθόδους), το Γαλάζιο τ' ουρανού (1936), τη Μαντάμ Εντουαρντά (1937 - με το ψευδώνυμο Pierre Angelique - ελλην. έκδοση Άγρα, 1980 ), το Περί Νίτσε (1943 - που μαζί με τον Ένοχο και την Εσωτερική Εμπειρία θα αποτελέσουν το Αθεολογικό Άθροισμα), τον Αρχαγγελικό (1944), το Αλληλούια (1947), τη Θεωρία της θρησκείας (1948), τον Αββά Γ. (L'Abbe C., 1950).
To 1946 ιδρύει το περιοδικό Critique που η έκδοσή του θα συνεχιστεί και μετά το θάνατό του το 1962.
Το 1950 γράφει τον πρόλογο στο Ζυστίν ή Οι ατυχίες της αρετής του μαρκήσιου ντε Σαντ.
Το 1955 γράφει το Η προϊστορική ζωγραφική : Λασκώ ή Η γέννηση της τέχνης, το 1957 το Η λογοτεχνία και το κακό (ελλην. έκδοση Πλέθρον, 1979) και το 1961 Τα δάκρυα του έρωτα (ελλην. έκδ. Νεφέλη, 1981).
Το 1962 πεθαίνει στο Παρίσι. Το 1966 και το 1967 ο J. J. Pauvert εκδίδει δύο σπουδαία πεζογραφήματά του που δεν είχαν δημοσιευτεί όσο ζούσε : Η μητέρα μου (ελλην. έκδοση Άγρα, 2001) και Ο Νεκρός (ελλην. έκδοση Άγρα, 1981).
Το 1971 οι εκδόσεις Gallimard αρχίζουν την έκδοση των πολύτομων Απάντων του, με δημοσιεύσεις πολλών άγνωστων γραφτών του, με φροντίδα του Michel Foucault, του Maurice Blanchot κ.ά.