|
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Πάουλ Τσέλαν, ίσως ο σημαντικότερος μεταπολεμικός Ευρωπαίος
ποιητής, γεννήθηκε το 1920 στο Τσερνόβιτς (Μπουκοβίνα). Εβραίος
με μητρική γλώσσα τα γερμανικά, σημαδεύτηκε από την εμπειρία του
πολέμου και το Ολοκαύτωμα (οι γονείς του πέθαναν σε στρατόπεδα
εξόντωσης στην Ουκρανία, ο ίδιος εκτοπίστηκε σε στρατόπεδο υποχρεωτικής
εργασίας). Έζησε τη μισή του ζωή στη Ρουμανία, όπου εργάστηκε
ως επιμελητής εκδόσεων και μεταφραστής, και την υπόλοιπη μισή
στη Γαλλία, όπου εγκαταστάθηκε το 1948. Εκεί παντρεύτηκε με τη
γαλλίδα χαράκτρια Gisθle de Lestrange και εκεί αυτοκτόνησε τον
Απρίλιο του 1970 πέφτοντας στον Σηκουάνα.
Μιλώντας για τον τόπο και την γλώσσα του, με την ευκαιρία της
απονομής του λογοτεχνικού βραβείου της πόλης της Βρέμης το 1958,
ο Τσέλαν μνημονεύει αυτή τη διπλή καταγωγή και την ακραία ένταση
της αντίφασης που την ορίζει :
" Μέσα σε τόσα που χάθηκαν, μόνο ένα σώθηκε κι έμεινε κοντινό:
η γλώσσα. Η γλώσσα, ναι, μόνο αυτή σώθηκε, παρ' όλα αυτά. Αλλά
έπρεπε να περάσει μέσα από την ίδια την αδυναμία της να δώσει
απαντήσεις, να περάσει μέσα από τρομερή αφωνία, να περάσει μέσα
από χιλιάδες σκοτάδια του θανατηφόρου λόγου. Πέρασε, αλλά δεν
βρήκε λέξεις για ό,τι έγινε· αλλά πέρασε μέσα απ' αυτό το γεγονός.
Πέρασε μέσα απ' όλα αυτά και μπόρεσε να βγει ξανά στο φώς "εμπλουτισμένη".
Εκείνα τα χρόνια και τα χρόνια που ακολούθησαν, προσπάθησα να
γράψω ποιήματα σ' αυτή τη γλώσσα: για να μιλήσω, για να προσανατολιστώ,
για να καταλάβω πού βρέθηκα και προς τα πού τραβούσα, για να σχεδιάσω
την πραγματικότητά μου… ".
Κληρονόμος της παράδοσης της γαλλικής καθαρής ποίησης, του γερμανικού
μεταρομαντισμού αλλά και του μεταφυσικού λυρισμού του Χαίλντερλιν,
ο Τσέλαν την ανανεώνει ριζικά οργανώνοντας το ποιητικό του έργο
γύρω από την εντελώς δική του εμπειρία και μιλώντας μέσα από τη
γωνία που ορίζει την κλίση της ύπαρξης ενός εγώ που ρωτάει την
ώρα, τη δικιά του και του κόσμου, το χτύπο της καρδιάς του και
τον αιώνα.
Ο Πάουλ Τσέλαν μετέφρασε Τσέχωφ, Λέρμοντωφ, Ρεμπώ, Βαλερύ, Σιοράν,
Μάντελστάμ, Πικάσο, Σιμενόν, Σαίξπηρ, Μισώ, Σαρ και δημοσίευσε
τις ποιητικές συλλογές Η άμμος από τις λάρνακες (Sand aus den
Urnen), Αφιόνι και μνήμη (Mohn und Gedδchtnis, 1952), Από
κατώφλι σε κατώφλι (Von Schwelle zu Schwelle, 1955), Sprachgitter
(1959), Die Niemandsrose (1963), Atemwende (1967),
Fadensonnen (1968), Lichtzwang (1970), Schneepart
(1971) και Zeitgehφft (1976).
|
