Απόσπασμα

"Από όλα τα εκφραστικά μέσα, η φωτογραφία είναι το μόνο που παγιώνει μια συγκεκριμένη στιγμή. Παίζουμε με πράγματα που εξαφανίζονται και που, μετά την εξαφάνισή τους, είναι αδύνατο να τα επαναφέρουμε στη ζωή.
[…] Πρέπει, λοιπόν, να πλησιάζουμε το θέμα σαν τη γάτα… Με πέλμα βελούδινο και μάτι ακονισμένο.
[…] Μια φωτογραφία είναι για μένα η ταυτόχρονη, εντός κλάσματος του δευτερολέπτου, αναγνώριση της σημασίας ενός γεγονότος και της αυστηρής οργάνωσης των οπτικά αντιληπτών μορφών που το εκφράζουν.
Ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας μέσω της ζωής, ανακαλύπτοντας ταυτόχρονα τον έξω κόσμο που μας διαμορφώνει και όμως πάνω του μπορούμε να επέμβουμε. Πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, τον εξωτερικό και τον εσωτερικό, που, συνδιαλεγόμενοι διαρκώς, σχηματίζουν έναν και μοναδικό· αυτόν τον κόσμο καλούμαστε να μεταδώσουμε".

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Henri Cartier-Bresson γεννήθηκε το 1908, κοντά στο Παρίσι. Σπούδασε ζωγραφική στο ατελιέ του Αντρέ Λοτ. Αργότερα ανακάλυψε τη φωτογραφία, "αυτό το καινούργιο οπτικό και μηχανικό μπλοκ σχεδίων". Από το 1931 άρχισε να κάνει φωτογραφικό ρεπορτάζ, πάντα συντροφιά με μια Leica, "προέκταση του ματιού μου", που δεν τον εγκατέλειψε ποτέ. Φωτογραφίζοντας, ταξιδεύει στην Αφρική (1931), στο Μεξικό (ως φωτογράφος εθνογραφικής αποστολής το 1934), στις ΗΠΑ όπου μαθητεύει στο σινεμά κοντά στον Paul Strand (1935-36), στην Άπω Ανατολή, Ρωσσία (ο πρώτος Ευρωπαίος φωτογράφος που επισκέπτεται τη Ρωσσία μετά το θάνατο του Στάλιν), Μέση Ανατολή (1947-1954). Το 1936 είναι βοηθός στα γυρίσματα του σκηνοθέτη Ζαν Ρενουάρ. Πιάστηκε αιχμάλωτος κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, δραπέτευσε και βγήκε στην παρανομία. Από την εμπειρία αυτή γεννήθηκε στο τέλος του πολέμου ένα ντοκυμαντέρ για τους αιχμάλωτους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με τίτλο Η Επιστροφή, και μια έκθεση με φωτογραφίες της σκληρής αυτής εποχής, το 1946 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Το 1947, μαζί με πέντε άλλους ανεξάρτητους φωτογράφους, ιδρύουν το περίφημο πρακτορείο Magnum.
Οι εκθέσεις που έγιναν για τον Henri Cartier-Bresson και τα φωτογραφικά άλμπουμ που εκδόθηκαν είναι πάμπολλα, μάρτυρες των ποικίλων περιδιαβάσεών του και της ματιάς του για τον κόσμο: από τις Λαθραίες εικόνες (1952), Από τη μια Κίνα στην Άλλη (1955), Οι Ευρωπαίοι (1955), Η Μόσχα μέσα από τη ματιά του ΗCB (1955) μέχρι τα Ζήτω η Γαλλία (1970), Πρόσωπα της Ασίας (1972), Για την ΕΣΣΔ (1973), Φωτοπορτραίτα (1985), αποτυπώνει τις ιδιαιτερότητες διαφορετικών ανθρώπων και χωρών, με βαθιά ανθρώπινη ευαισθησία χωρίς ποτέ να ξεχνάει την καλλιτεχνική αναζήτηση στην επιλογή των κάδρων και τη φροντίδα των κοντράστ.
Τα τελευταία χρόνια, χωρίς να εγκαταλείψει ποτέ ολοκληρωτικά τη φωτογραφία, αφιερώθηκε στο σχέδιο.