|
ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ - ΓΡΑΠΤΑ Ή ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Παρουσίαση
Τρία κείμενα από τα Γραπτά δημοσιεύονται το 1940 και
το 1945 στο περιοδικό Νέα Γράμματα και το 1947 στο Τετράδιο.
Το "Ρωμύλος και Ρώμος ή Άνθρωποι εν πλω εις μητρικήν αγκάλην"
τυπώνεται εκτός εμπορίου, επίσης το 1947, από το περ. Τετράδιο.
Το "Nerone" μεταφράστηκε το 1959 από τον Μάριο Βίττι
και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Il caffe της Ρώμης.
Στο σύνολό της η συλλογή αυτή των πεζών που γράφτηκαν από το
1936 ώς το 1946, τυπώνεται το 1960 από τις εκδόσεις Δίφρος.
Τα Γραπτά ανοίγει εν είδει προλόγου το κείμενο του 1939
"Αμούρ-Αμούρ", κείμενο-μανιφέστο για την ποίηση του
Εμπειρίκου και κείμενο-ποταμός για τις παιδικές κι εφηβικές
του αναμνήσεις από τη Ρωσσία. Ακολουθούν εν είδει αφηγήματος
10 πεζά υπό τον γενικό τίτλο Μυθιστορίαι, 8 υπό τον γενικό τίτλο
Τα Γεγονότα και εγώ, και 5 υπό τον γενικό τίτλο Πρόσωπα και
Έπη.
|
Περιεχόμενα
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Αμούρ-Αμούρ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑΙ
Ο Περιστερεών
Γήπεδον
Η κορδέλλα
Τα κείμενα
Τόπος τοπείου
Φως παραθύρου
Ήβη (Το κελεπούρι)
Ο επενδυτής
Ρωμύλος και Ρώμος ή Άνθρωποι εν πλω εις μητρικήν αγκάλην
Μορφές αιθρίας
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΕΓΩ
Αφροδίτη
Μαντόναι ή Κυρίαι των πόλεων
Nerone
Η Μανταλένια
Jungfrau ή Η ηχώ των ωραίων
Ερμόλαος ο Μακεδών
Το παλληκάρι της Λεουντοπόλεως
Excelsior ή Το ρόδο του Ισπαχάν
ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΕΠΗ
Οιδίπους Ρεξ
Νεοπτόλεμος Α΄Βασιλεύς των Ελλήνων
Η κόρη της Πενσυλβανίας
Σαμουήλ Χάρδιγκ
Η επιστροφή του Οδυσσέως
Απόσπασμα
" […] Το θέαμα του καταρράκτου μου εγέννησε αιφνιδίως
μια ιδέα. Καθώς έβλεπα τα νερά να πέφτουν από ψηλά και να εξακολουθούν
γάργαρα τον δρόμο τους, σκέφθηκα πόσο ενδιαφέρον θα ήτο, αν μπορούσα
να χρησιμοποιήσω και στις σφαίρες της ποιητικής δημιουργίας, το
ίδιο προτσές που καθιστά το κύλισμα ή την πτώσι των υδάτων, μια
τόσο πλούσια, γοητευτική και αναμφισβήτητη πραγματικότητα, αντί
να περιγράφω αυτό το κύλισμα, ή κάποιο άλλο φαινόμενο ή γεγονός,
ή κάποιο αίσθημα, ή μια ιδέα, επί τη βάσει σχεδίου ή τύπου, εκ
των προτέρων καθορισμένου.
Ήθελα, δηλαδή, να συμπεριλάβω στα ποιήματά μου, όλα τα στοιχεία
που στην καθιερωμένη ποίησι, θεληματικά ή άθελά μας, αποκλείονται
ή μας ξεφεύγουν. Και ήθελα να τα συμπεριλάβω κατά τέτοιον τρόπο,
ώστε ένα ποίημα να μην αποτελείται απλώς, από ένα ή περισσότερα
υποκειμενικά ή αντικειμενικά θέματα λογικώς καθωρισμένα και αναπτυσσόμενα
μόνον εντός συνειδητών ορίων, μα να αποτελείται από οποιαδήποτε
στοιχεία που θα παρουσιάζοντο μέσα στη ροή του γίγνεσθαί του,
ανεξάρτητα από κάθε συμβατική ή τυποποιημένη αισθητική, ηθική
ή λογική κατασκευή. Εν τοιαύτη περιπτώσει, συλλογιζόμουν, θα είχαμε
ένα ποίημα δυναμικό και ολοκληρωτικό, ένα ποίημα αυτούσιο, ένα
ποίημα γεγονός, στη θέσι μιας αλληλουχίας στατικών περιγραφών
ωρισμένων γεγονότων, ή συναισθημάτων περιγραφομένων δια της άλφα
ή βήτα τεχνοτροπίας. […] ".
Από το Αμούρ-Αμούρ
|
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος γεννήθηκε το 1901 στην Μπράιλα της Ρουμανίας
και πέθανε στην Αθήνα το 1975. Το 1926-31 βρίσκεται στο Παρίσι
όπου συνδέεται με τον Andre Breton και τους υπερρεαλιστές και
αρχίζει την ψυχανάλυση με τον Rene Laforgue.
Το 1935 δίδει στην Αθήνα την περίφημη διάλεξη περί " Περί
σουρρεαλισμού " και εκδίδει την Υψικάμινο, το κατεξοχήν
υπερρεαλιστικό κείμενο, ενώ αρχίζει την άσκηση της ψυχανάλυσης,
την οποία θα διακόψει το 1951. Το 1945 κυκλοφορεί η Ενδοχώρα
και ακολουθούν τα Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία το 1960
και η Αργώ ή Πλους αεροστάτου το 1964-65
στο περ. Πάλι, με περικοπές. Μετά το θάνατό του, το 1980 κυκλοφορεί
πλήρης η Αργώ, η συλλογή Οκτάνα καθώς και το θεατρικό
έργο του Πικάσσο Τα τέσσερα κοριτσάκια σε μετάφραση του
ποιητή. Το 1985 εκδίδεται το Αι γενεαί Πάσαι ή Η Σήμερον ως
Αύριον και ως Χθες και το Άρμαλα ή Εισαγωγή σε μία πόλι
(εισαγωγή σ' ένα μυθιστόρημα που δεν γράφτηκε).
Τον Δεκέμβριο του 1990 άρχισε να εκδίδεται, σύμφωνα με τη θέληση
του ποιητή, ο Μέγας Ανατολικός, το τεράστιο έργο ζωής του
Ανδρέα Εμπειρίκου που το επεξεργαζόταν επί 25 χρόνια. Άρχισε να
γράφεται το 1945 και ολοκληρώνεται ύστερα από ενδιάμεσες φάσεις
το 1970. Το μυθιστόρημα αποτελείται από 100 κεφάλαια, που συγκροτούν
πέντε μέρη, και η έκδοσή του ολοκληρώθηκε το 1992 σε οκτώ τόμους.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο και τολμηρότερο μυθιστόρημα της ελληνικής
γλώσσας.
Το 1995, για να τιμηθούν τα 20 χρόνια από το θάνατο του ποιητή,
εκδόθηκε μια πλακέτα με το ποίημά του ΕΣ-ΕΣ-ΕΣ-ΕΡ Ρωσσία.
Το 1997 κυκλοφόρησε το ανέκδοτο πεζό του Ζεμφύρα ή Το μυστικόν
της Πασιφάης, που ανήκει στην ενότητα Τα χαϊμαλιά του έρωτα,
όπου ανήκει και η Αργώ.
Το 1999 κυκλοφόρησαν σε ανεξάρτητη έκδοση τα δύο εγκώμια για τον
Ν. Εγγονόπουλο: Νικόλαος Εγγονόπουλος ή Το θαύμα του Ελμπασάν
και του Βοσπόρου και Διάλεξη 1963.
Επίσης το 2001 κυκλοφόρησε και το Ημερολόγιο και οι φωτογραφίες
του ποιητή από το Ταξίδι στη Ρωσσία τον Δεκέμβριο του 1962
με τον Ο. Ελύτη και τον Γ. Θεοτοκά.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος είναι από τους κύριους εισηγητές της επιστήμης
της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα με τον Δ. Κουρέτα και τον Γ. Ζαβιτζιάνο,
με τη συνεργασία και τη συνδρομή της Μαρίας Βοναπάρτη. Ο ίδιος
άσκησε την ψυχαναλυτική πρακτική επί δεκαέξι έτη (1935-1951).
Τα Ψυχαναλυτικά κείμενα του Α.Ε. εκδόθηκαν για πρώτη φορά
το 2001.
Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Ανδρέα Εμπειρίκου κυκλοφορεί
από τις Εκδόσεις Άγρα, όπου έχουν εκδοθεί και το κείμενο του Έκτορα
Κακναβάτου Για τον "Μεγάλο Ανατολικό" καθώς και
η μελέτη του Σάββα Μιχαήλ Πλους και κατάπλους του "Μεγάλου
Ανατολικού" και τα κριτικά μελετήματα του Guy (Michel)
Saunier Ανδρέας Εμπειρίκος. Μυθολογία και ποιητική.
Το 2001 κηρύχτηκε Έτος Εμπειρίκου με αφορμή τα 100 χρόνια από
τη γέννηση του ποιητή και οργανώθηκαν πολλές τιμητικές εκδηλώσεις
(συνέδρια, εκδόσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αφιερώματα εφημερίδων
και περιοδικών κλπ.)
|
|