|
|
ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ - Ο ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Παρουσίαση
Το πεζογράφημα Ο Πεθαμένος και η Ανάσταση, γραμμένο
το 1938, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1944 κι αποτελεί σταθμό
για την ελληνική πεζογραφία, καθώς ο εσωτερικός μονόλογος, που
είχε ήδη εισαχθεί απ' το 1930, παίρνει στην περίπτωση Πεντζίκη
μια διαφοροποιημένη και πιο εξελιγμένη μορφή. Ο συνειρμικός
λόγος, που επηρέασε βαθύτατα την πεζογραφία μας, ειδοποιός διαφορά
του Πεντζίκη ανάμεσα στους άλλους πεζογράφους του εσωτερικού
μονολόγου, καταλήγει συχνά στην κατάργηση κάθε λογικής συνέπειας
και φόρμας προαναγγέλλοντας σε μια εποχή τόσο παρωχημένη την
εξέλιξη της πεζογραφίας στη σημερινή μορφή του μυθιστορήματος.
Τα πράγματα ή οι λεπτομέρειες αυτονομημένα και περιγεγραμμένα
εξαντλητικά, απαλλαγμένα από κάθε συναισθηματική συμπλήρωση,
με αισθηματικά ωστόσο αποτελέσματα, σε συνδυασμό με μια μνήμη
πλαστική που εκκινεί άλλοτε από το παρελθόν κι άλλοτε απ' το
παρόν κι έχει για ενδιάμεσους σταθμούς μια πλημμύρα γνώσεων
ατέρμονης εμβέλειας και διακλαδώσεων, αποτελούν τα συστατικά
του συνειρμού που βαδίζει στο ρυθμό ενός συχνά εξαρθρωμένου
λόγου χροιάς βυζαντινής.
Ο Πεντζικης μόνο στενά γραμματολογικά μπορεί να ενταχθεί σε
μια λογοτεχνική γενιά καθώς αποτελεί πάντα, από τον μεσοπόλεμο
μέχρι σήμερα, ένα παρόν για την πεζογραφία μας.
|
|
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993) γεννήθηκε, έζησε και
πέθανε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Παρίσι Φαρμακολογία και διατηρούσε
για πολλά χρόνια ένα πασίγνωστο φαρμακείο στη Θεσσαλονίκη, που
υπήρξε κέντρο λογοτεχνικών συνερεύσεων. " Φοιτητής στο Παρίσι
", αυτοβιογραφείται, " η Νορβηγική και γενικότερα η
Σκανδιναβική Συμβολιστική λογοτεχνία μ' επηρέασε και άρχισα να
κινούμαι σε άλλο επίπεδο. Τότε ήταν που διάβασα και το θεατρικό
έργο του Λουίτζι Πιραντέλο Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα. Στο Στρασβούργο,
συνεχίζοντας τις σπουδές μου, μου επεβλήθη ο Γάλλος Κλωντέλ. Από
το 1936 και μετά, πέρασα σε άλλον κόσμο με τους βυζαντινούς χρονογράφους.
Από τους αρχαίους Έλληνες, επειδή ποτέ δεν υπήρξα ευφυής και έξυπνος,
εκτός από τον Πίνδαρο και προπαντός τον Όμηρο, σε κανέναν άλλον
απάνω δεν στηρίχτηκα. Μιας εξαρχής η τάση μου ήταν μυθικής και
παραμυθικής ερμηνείας των εγκοσμίων. Τα βιβλία που εξέδωσα, ορίζουν
σειρά συναισθηματικών απογοητεύσεων. Αυτό άλλωστε μ' έκανε ολοένα
και φανατικότερο υπηρέτη και μιμητή των βυζαντινών συγγραφέων.
"
Ο Πεντζίκης αποτελεί μια ιδιάζουσα και ξεχωριστή μορφή των ελληνικών
γραμμάτων που με την πάροδο των χρόνων παίρνει τη θέση που η σύγχρονή
του κριτική του είχε στερήσει. Το όλως ιδιότυπο ύφος του διακρίνει
επίσης και τα ζωγραφικά του έργα.
Έργα του : Ανδρέας Δημακούδης, Ο Πεθαμένος και η Ανάσταση,
Εικόνες (ποιητική συλλογή), Πραγματογνωσία, Αρχιτεκτονική
της σκόρπιας ζωής, Το Μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης, Μητέρα Θεσσαλονίκη,
Προς εκκλησιασμόν, Αρχείον.
Από τις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν και η μετάφρασή του του ποιητικού
έργου του Stephane Mallarme Ίγκιτουρ ή Η τρέλα του Ελβενόν.
|
|
|
|
