|
|
ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ - ΨΙΛΗ Ή ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ
Παρουσίαση
"Η έκταση των 42.614 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Βορείου
Ελλάδος, μοιάζει στον χάρτη να επικάθεται σαν πνεύμα ή τόνος,
ψιλή ή περισπωμένη, επί του υπολοίπου ελλαδικού σώματος. Θα
εξετάσουμε το φαινόμενο αρχινώντας εκ Δυσμών.
[…] Ας μη παρασυρθούμε όμως, πέραν των καλλιγραφικών
μας δυνατοτήτων, κοιτώντας τον χάρτη και χρησιμοποιώντας δια
της μνήμης τα πράγματα που ξέρουμε και μαθαίνουμε, σαν χρωματικές
και μουσικές αποχρώσεις, για να υποδηλώσουμε με γράμματα, τον
τόνο ή το πνεύμα της Βορείου Ελλάδος, που σαν ψιλή ή περισπωμένη,
επικάθεται στο υπόλοιπο ελλαδικό σώμα."
Το 1966 ένας αγγλικός εκδοτικός οίκος θέλησε να εκδώσει έναν
οδηγό της Ελλάδας με την εξής ιδιομορφία: γνωστοί συγγραφείς,
Έλληνες και ξένοι, θα έγραφαν για το κάθε μέρος του τόπου, καθώς
και δοκίμια για την ιστορία, την τέχνη, τον πολιτισμό και τα
ήθη των νεοελλήνων.
Στον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη ανατέθηκε η Βόρειος Ελλάδα. Αποτέλεσμα
το κείμενο που δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά - πυκνότατο και
ποιητικότατο οδοιπορικό πεντζικικής μνήμης.
Ο συγγραφέας δεν κράτησε αντίγραφο, η έκδοση δεν πραγματοποιήθηκε
τότε. Το κείμενο αναζητήθηκε και βρέθηκε μόλις τον Φεβρουάριο
του 1995, μετά την εκφρασμένη επιθυμία του Ν. Γ. Πεντζίκη λίγο
πριν το τέλος του, στις 13 Ιανουαρίου του 1993.
Η έκδοση συνοδεύεται από επίμετρο του υιού του, συγγραφέα Γαβριήλ
Ν. Πεντζίκη.
|
|
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993) γεννήθηκε, έζησε και
πέθανε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Παρίσι Φαρμακολογία και διατηρούσε
για πολλά χρόνια ένα πασίγνωστο φαρμακείο στη Θεσσαλονίκη, που
υπήρξε κέντρο λογοτεχνικών συνερεύσεων. " Φοιτητής στο Παρίσι
", αυτοβιογραφείται, " η Νορβηγική και γενικότερα η
Σκανδιναβική Συμβολιστική λογοτεχνία μ' επηρέασε και άρχισα να
κινούμαι σε άλλο επίπεδο. Τότε ήταν που διάβασα και το θεατρικό
έργο του Λουίτζι Πιραντέλο Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα. Στο Στρασβούργο,
συνεχίζοντας τις σπουδές μου, μου επεβλήθη ο Γάλλος Κλωντέλ. Από
το 1936 και μετά, πέρασα σε άλλον κόσμο με τους βυζαντινούς χρονογράφους.
Από τους αρχαίους Έλληνες, επειδή ποτέ δεν υπήρξα ευφυής και έξυπνος,
εκτός από τον Πίνδαρο και προπαντός τον Όμηρο, σε κανέναν άλλον
απάνω δεν στηρίχτηκα. Μιας εξαρχής η τάση μου ήταν μυθικής και
παραμυθικής ερμηνείας των εγκοσμίων. Τα βιβλία που εξέδωσα, ορίζουν
σειρά συναισθηματικών απογοητεύσεων. Αυτό άλλωστε μ' έκανε ολοένα
και φανατικότερο υπηρέτη και μιμητή των βυζαντινών συγγραφέων.
"
Ο Πεντζίκης αποτελεί μια ιδιάζουσα και ξεχωριστή μορφή των ελληνικών
γραμμάτων που με την πάροδο των χρόνων παίρνει τη θέση που η σύγχρονή
του κριτική του είχε στερήσει. Το όλως ιδιότυπο ύφος του διακρίνει
επίσης και τα ζωγραφικά του έργα.
Έργα του : Ανδρέας Δημακούδης, Ο Πεθαμένος και η Ανάσταση,
Εικόνες (ποιητική συλλογή), Πραγματογνωσία, Αρχιτεκτονική
της σκόρπιας ζωής, Το Μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης, Μητέρα Θεσσαλονίκη,
Προς εκκλησιασμόν, Αρχείον.
Από τις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν και η μετάφρασή του του ποιητικού
έργου του Stephane Mallarme Ίγκιτουρ ή Η τρέλα του Ελβενόν.
|
|
|
|
