ΟΒΙΔΙΟΣ ΝΑΣΩΝ ΠΟΠΛΙΟΣ - ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Παρουσίαση

Ο Ποπλίος Οβίδιος Νάσων (43 π.Χ. - 17/18 μ.Χ.) θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Ρωμαίους ποιητές, πνεύμα ελεύθερο και ανεξάρτητο, ιδιοφυής στην επινόηση θεμάτων και δεξιοτέχνης στα ποιητικά μέτρα. Ερωτικός και συνάμα διδακτικός, ενδιαφέρθηκε κυρίως για τα ανθρώπινα αισθήματα και πάθη, για τούτο και το έργο του διακρίνεται από γνησιότητα και αμεσότητα. Κυριότερα έργα του Έρωτες, Ηρωίδες, Τα καλλυντικά του γυναικείου προσώπου, Η τέχνη του έρωτα, Ερωτικά αντιφάρμακα, Μεταμορφώσεις, Τα πένθιμα ποιήματα κ.ά.
Τα Ερωτικά αντιφάρμακα είναι ένα εκτενές ποίημα 814 ελεγειακών στίχων που συμπληρώνει (μαζί με τους Έρωτες και την Τέχνη του έρωτα) τη λεγόμενη ερωτική τριλογία του Οβίδιου. Στο ποίημα αυτό ο ποιητής αντιμετωπίζει τον έρωτα ως ανίατη ή δυσθεράπευτη ασθένεια, ως dolor immedicabilis, και προσφέρει τις θεραπευτικές του "συνταγές". Αυτός που παλαιότερα προέτρεπε τους νέους να ασχοληθούν με τον έρωτα και τους έδινε όλες τις "τεχνικές" συμβουλές για να πετύχουν, προσφέρει τώρα τα ενδεικνυόμενα αντίδοτα και τα κατάλληλα "αντιφάρμακα", ώστε ο "άρρωστος" να βρει βοήθεια και γιατρειά. Ωστόσο είναι αμφίβολο κατά πόσο πράγματι το ποίημα μπορεί να προσφέρει κάποια "θεραπεία" στους ερωτευμένους, αφού, φυσικά, τα Ερωτικά αντιφάρμακα δεν είναι ιατρικό εγχειρίδιο, ούτε ο Οβίδιος είναι γιατρός του έρωτα. Τα Αντιφάρμακα είναι πρώτα απ' όλα ένα χαριτωμένο και ευφυές ποίημα, σοφά δουλεμένο και ζυγισμένο στην ανάπτυξή του, με φαντασία και δραματική ένταση. Έχει τη μορφή μιας σοβαρής (υποτίθεται) διατριβής σχετικά με τον έρωτα, αλλά στην ουσία το μόνο που κάνει είναι να παίζει με ευφυία, χάρη και λεπτή ειρωνεία.
Το υλικό του, θεραπευτικές συνταγές και ανάλογες συμβουλές, ερωτικά μυθολογικά παραδείγματα και λογοτεχνικές αναφορές, ποτέ δεν χάνει τη δραστικότητά του, ακόμη και στα σημεία εκείνα που μπορούν να θεωρηθούν "αφελή". Το ποίημα αυτοτροφοδοτείται συνεχώς με νέα ευρήματα και σκηνές έτσι ώστε να διατηρεί σε όλη την έκτασή του ζωντάνια και χιούμορ. Αν λοιπόν θελήσουμε να κρίνουμε τα Αντιφάρμακα θα πρέπει να τα δούμε ως ένα αυθύπαρκτο και αυτόνομο ποίημα που, ενώ απηχεί τις απόψεις και τα γούστα ενός πολιτισμού μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου και υπηρετεί ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, παραμένει αέναα ζωντανό και επίκαιρο, ένα διδακτικό και λογοτεχνικό συνάμα jeu d'esprit, ένα εξαίρετο δείγμα της κλασικής ρωμαϊκής λογοτεχνίας.