Απόσπασμα
Για μένα δεν υπάρχουν δύο τεχνοτροπίες εχθρικές η μία με την
άλλη : η ανατολίτικη και η δυτική, η μοντέρνα και η παλιά. Είμαι
από εκείνους τους ζωγράφους που θέλουν να παραστήσουν ό,τι τους
ενδιαφέρει από την πραγματικότητα. Και ξέρω πως ό,τι είχε σχέση
με αναπαράσταση πειστική, έχει σχέση, αλίμονο, με σύνθεση. […]
Είναι εντούτοις αδύνατον, ένας ζωγράφος που επιθυμεί να αναπαραστήσει,
ν' αγνοεί τους δύο μοναδικούς τρόπους με τις χίλιες παραλλαγές…
Ο ένας τρόπος είναι ο ανατολίτικος, που βασίζεται στο χρώμα και
τους αρμονικούς συνδυασμούς του και στην αναδημιουργία της φόρμας,
και μοιραία στο βιασμό της προοπτικής, και ο άλλος ο ελληνικός
ή ελληνιστικός, που κατά βάση είναι ο ίδιος με τον ανατολίτικο
-αρμονία γραμμών, αρμονία χρωμάτων- αλλά που προσπαθεί να δώσει
αντικειμενικά, σαν ένας καθρέφτης σχεδόν, την πραγματικότητα,
δηλαδή που σέβεται λίγο ή πολύ την προοπτική.
Υπήρχε η Δύση και η Ανατολή. Η αστική τάξη είχε φέρει αυτό
που ονομάζουμε "ευρωπαϊκό πολιτισμό" και ο φτωχός κόσμος,
ο λαός, διατηρούσε, όσο μπορούσε, τις παλιές του συνήθειες. Πόσο
ωραία πράγματα με περιτριγυρίζανε, φερμένα από τη Γαλλία, από
τη μυθώδη πόλη πυ λεγόταν Παρίσι ! Αλλά και πόσα μυστηριώδη πράγματα
μ' αγγίζανε από το λαό, που είχε κρατήσει τα παλιά !
Όταν αισθάνομαι δυτικός, ο Βερμέερ είναι για μένα ο μεγαλύτερος
ζωγράφος. Όταν είμαι ελληνοανατολικός, μ' αρέσει ο Σπαθάρης και
ο Δεδούσαρος ως ζωγράφοι.
|