|
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ
ΑΤΤΙΣ
Παρουσίαση
Το συνθετικό βιβλίο " Θεόδωρος Τερζόπουλος και Θέατρο
Άττις - Αναδρομή, Μέθοδος, Σχόλια " έχει ως κεντρικό
κορμό το κείμενο του Τερζόπουλου για τη μέθοδο και τις απόψεις
του και 160 σελίδες με φωτογραφική καταγραφή των παραστάσεών
του.
Δύο κείμενα, της Ελένης Βαροπούλου και της Marianne McDonald,
αναλύουν και τοποθετούν το έργο του, ενώ σε μια εκτενή συζήτηση
με τον Ιάπωνα σκηνοθέτη Ταντάσι Σουζούκι ο Θ. Τερζόπουλος μιλάει
για τη Θεατρική Ολυμπιάδα, της οποίας είναι ο πρωτεργάτης και
πρόεδρος. Σε ένα παράρτημα, σπουδαίοι καλλιτέχνες και δημιουργοί
σχολιάζουν τον Θ. Τερζόπουλο και το Θέατρο Άττις : Μπομπ Ουίλσον,
Ε. Σάμπατο, Ο. Σογίνκα, Γ. Λιουμπίμοφ, Σ. Παρατζάνοφ, Α. Βασίλιεφ,
Α. Ντεμίντοβα, Χ. Μύλλερ, Ε. Σαλλ, Μ. Βέκβερτ, Τ. Σουζούκι,
Χ. Μονλεόν.
Η έκδοση συμπληρώνεται από αναλυτικό ημερολόγιο παραστάσεων,
φιλμογραφία και βιβλιογραφία.
Ο τόμος κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα και στα αγγλικά.
|
Κρίσεις
Στο θέατρο του Τερζόπουλου ο μύθος δεν είναι παραμύθι, αλλά
συμπυκνωμένη εμπειρία, η διαδικασία της πρόβας δεν είναι εκτέλεση
μιας δραματουργικής θεώρησης, αλλά μια περιπέτεια σ' ένα ταξίδι
στο τοπίο της μνήμης, μια αναζήτηση των χαμένων κλειδιών της ενότητας
του σώματος με τον λόγο, της λέξης ως φυσικής οντότητας, θέμα
για το οποίο μιλά ο Holderlin στις σημειώσεις για τις μεταφράσεις
των έργων του Σοφοκλή. Την παράσταση την είδα δύο φορές και τις
δύο φορές είδα κάτι καινούργιο.
Χάινερ Μύλλερ
Η δουλειά του έδωσε έκφραση στην ουσία της τραγωδίας με έναν
πρωτότυπο και σύγχρονο τρόπο. Γι' αυτό πιστεύω ακράδαντα πως το
έργο του και οι ιδέες που το διέπουν πρέπει να παραδοθούν και
στις επόμενες γενιές. Σήμερα η δουλειά του βρίσκει αναγνώριση
στις πέντε ηπείρους μας.
Ταντάσι Σουζούκι
…είδα την κάθοδο των Βακχών … το να βλέπεις είναι να βλέπεις
μια εικόνα αλήθειας μέσα από πολλές εικόνες. Αυτό είναι που έχει
χαραχτεί καθαρά στη μνήμη μου αφήνοντας χώρο επαναφοράς και σκέψης.
Μπομπ Ουίλσον
Έχεις την αίσθηση ότι στα σώματα των ηθοποιών υπάρχουν εγγεγραμμένες
αρχαίες ιερές μνήμες, από μια εποχή όπου το θέατρο είχε θρησκευτικό
χαρακτήρα.
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον στην παράσταση ο τρόπος με τον οποίο φωτίζεται
η θρησκευτική διάσταση της τραγωδίας, όπου ο θεός παρουσιάζεται
ως άνθρωπος και ο άνθρωπος προσπαθεί να γίνει θεός.
Μάνφρεντ Βέκβερτ
Οι ηθοποιοί του πρέπει να ασκήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα,
για να καταφέρουν να μας κοινωνήσουν στιγμές έκστασης και κάθαρσης.
Ο Τερζόπουλος, για να αναδημιουργήσει τον χορό των Μαινάδων, δεν
βασίστηκε στις παραστάσεις των αρχαίων αγγείων, που έχουμε ως
μόνη πληροφορία, αλλά προτίμησε να πειραματιστεί πάνω στη βακχεία,
με βασικό όργανο το ανθρώπινο σώμα, χωρίς να πέσει στην παγίδα
του φολκλόρ.
Έκκεχαρτ Σαλλ
Ένα πέρασμα από τη ζωή στον θάνατο, με μοναδικό ποιητικό και
μαγικό τρόπο, που συναντώνται μόνο στα βαθιά δρώμενα μεγάλων πολιτισμών.
Ερνέστο Σάμπατο
Θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμα για το θέατρο του Τερζόπουλου.
Μόλις ανοίξει η αυλαία, χωρίς να γνωρίζεις τον σκηνοθέτη, αμέσως
καταλαβαίνεις ότι η παράσταση είναι του Τερζόπουλου. Αυτό είναι
η σφραγίδα του Μαέστρου.
Άλλα Ντεμίντοβα
Σοκ, Πόθος, Κάθαρση : Μ' αυτές τις τρεις λέξεις θα ήθελα να εκφράσω
τη γνώμη μου για το θέατρο του Θεόδωρου Τερζόπουλου, το οποίο
ξεχώρισε διεθνώς για τις σημαντικές προτάσεις του, ιδιαίτερα στην
προσέγγιση και ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Το θέατρό
του τροφοδοτείται από τους ιερούς νόμους του πάθους, της έκστασης,
της οργής και τα πρόσωπά του υπακούν με ακρίβεια στην Υψηλή Λογική
και Νομοτέλεια.
Γιούρι Λιουμπίμοφ |
Βιογραφικά στοιχεία
Με τις Βάκχες, το 1986, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος τάραξε το ελληνικό
θεατρικό τοπίο. Επρόκειτο για ένα ριζοσπαστικό διάβημα που υποστήριξε
την απελευθέρωση της τραγωδίας από τα σκηνικά δεσμά των παραδοσιακών
ερμηνειών και των καθιερωμένων μοντέλων.
Με οδηγό την έννοια της βίας μπορεί ο θεατής να κινείται στις
παραστάσεις του Θεάτρου ΑΤΤΙΣ και να αποκρυπτογραφεί το σκηνικό
ιδίωμα που ο σκηνοθέτης της ομάδας καταθέτει και παραλλάσσει από
το 1985 μέχρι σήμερα, ΒΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ και ΒΙΑ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ.
Το θέατρο του Τερζόπουλου, μακριά από τον ψυχολογισμό, το αστικό
δράμα και το θέατρο χαρακτήρων, εμφανίζεται ως ένα θέατρο της
δράσης που έλκεται από το αρχέγονο και είναι θεμελιωμένο πάνω
σε εσωτερικές προσταγές και σε πρωτογενείς ανάγκες της σωματικής
ύπαρξης. Με τις ιδιότητες αυτές συναντάει το όραμα του Αντονέν
Αρτώ. Η Σκληρότητα χωρίς καμιά νοσταλγία παλινόρθωσης παλιών μορφών
και εθνολογικές γραφικότητες, έχοντας μάλιστα για προϋπόθεση μιαν
ακέραια σωματικότητα συνδεδεμένη με τον οριακό, επικίνδυνο χαρακτήρα
της θεατρικής πράξης.
Οι ηθοποιοί του Θεάτρου ΑΤΤΙΣ δεν διστάζουν να ανατρέξουν στο
γκροτέσκο, την παντομίμα, την παρωδία, σε κλοουνίστικους και καμπαρετίστικους
τρόπους πριν αναμετρηθούν με την αρχαία ελληνική τραγωδία που
οι σκηνικές ανάγκες της θα ισοδυναμούσαν σήμερα με έναν υπέρτατο
χορό, βασισμένο σε σίγουρες χειρονομίες, όπως τον διέκρινε ο Αρτώ
στο Θέατρο του Μπαλί.
Ο Θ. Τερζόπουλος ασχολήθηκε συστηματικά με την τραγωδία, με έργα
όπως οι Βάκχες, οι Πέρσες, ο Προμηθέας Δεσμώτης, η Αντιγόνη, ο
Ηρακλής Μαινόμενος, ή με συνθέσεις από αρχαία κείμενα όπως η Κάθοδος,
η Ηρακλέους Κάθοδος ή ο Διόνυσος, όπου έμπλεξε τον διονυσιακό
μύθο του Ευριπίδη με τον ινδιάνικο μύθο Γιουρουπαρί. Επίσης συνδέθηκε
στενά με το έργο του Χάινερ Μύλλερ, με κορύφωση την ελληνική και
ρωσική παράσταση του Κουαρτέτου, αλλά και τα έργα του Μύλλερ τα
βασισμένα στις τραγωδίες, όπως το Μήδειας Υλικό και Ηρακλής. Μόνιμο
σημείο αναφοράς του ο Μπρεχτ, από τα πρώτα του σκηνοθετικά βήματα
μέχρι Το Χρήμα με το Θέατρο Άττις.
Το Θέατρο Άττις, που στεγάζεται τα τελευταία χρόνια στο Μεταξουργείο,
έχει δώσει παραστάσεις σε όλες τις ηπείρους : στις Η.Π.Α., τη
Βραζιλία, την Κολομβία, την Αργεντινή, την Ισπανία, τη Γαλλία,
την Αγγλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γιουγκοσλαβία, την Τουρκία,
την Ινδία, την Κορέα, την Κίνα, την Ιαπωνία, την Αυστραλία κ.α.
Ο Θ. Τερζόπουλος έχει συχνά συνεργαστεί σε παραστάσεις με ηθοποιούς
Ρώσους, Τούρκους, Ιταλούς, Ινδιάνους από την Κολομβία ή αμπορίτζινις
από την Αυστραλία. Στις περιοδείες του έχει οργανώσει ή συμμετάσχει
σε συνέδρια και θεατρικά εργαστήρια.
Η μέθοδος του διδάσκεται σε πολλά ξένα πανεπιστήμια.
Περιεχόμενα
1. ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΥ: Πρόλογος
2.MARIANNE McDONALD: Εισαγωγή
3. Σχόλια για το Θέατρο ΑΤΤΙΣ
Ρ. ΑΛΜΠΕΡΤΙ, 33 / Μ. ΒΕΚΒΕΡΤ, 33 / Ε. ΣΑΛΛ, 34 / Χ. ΜΥΛΛΕΡ, 35 / Σ. ΠΑΡΑΤΖΑΝΟΦ, 35 / Ε. ΣΑΜΠΑΤΟ, 36 / Τ. ΣΟΥΖΟΥΚΙ, 37 / Χ. MONΛEON, 38 / Α. ΝΤΕΜΙΝΤΟΒΑ, 39 / Α. ΒΑΣΙΛΙΕΦ, 40 / Γ. ΛΙΟΥΜΠΙΜΟΦ, 42 / Ο. ΣΟΓΙΝΚΑ, 43 / ΜΠ. ΟΥΙΛΣΟΝ, 44
4. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ: Αναδρομή και μέθοδος
5. ΤΑΝΤΑΣΙ ΣΟΥΖΟΥΚΙ - ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ: Συζήτηση για τη Θεατρική Ολυμπιάδα
6. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Πρώτη περίοδος (1977-1983), 94 / Βάκχες,105 Μήδειας Υλικό,115 / Ελευθερία στη Βρέμη,124 Πέρσες,132 / Απελευθέρωση του Προμηθέα,148 / Κουαρτέτο,ελλην. εκδοχή, 150 — ρωσική εκδοχή, 156 / Κανών,170 / Αντιγόνη,178 / Προμηθέας Δεσμώτης,190 / Μήδειας Υλικό,ρωσική εκδοχή, 198 / Ηρακλής, / 208 Το Χρήμα,218 / Διόνυσος,224 / Κάθοδος,232 / Ηρακλής Μαινόμενος,236 / Ηρακλέους Κάθοδος,240 / Πάσκα Ντεβάντις,246 / To Στεφάνι,254
7. Στοιχεία παραστάσεων Θεάτρου Άττις
8.Ημερολόγιο παραστάσεων Θεάτρου Άττις
9. Φιλμογραφία Θεάτρου Άττις
10. Συμπόσια
11. Εργαστήρια
12. Εκθέσεις
13. Διακρίσεις
14. Βιβλιογραφία
15. Βιογραφικό σημείωμα Θεόδωρου Τερζόπουλου
|
|