Απόσπασμα

Από το ποίημα Deauville
[…] ως πίδαξ λευκός γλυπτός, ως πίδαξ ακίνητος στητός, ως όμβρος πετρωμένος, ως λόγος όρθιος μαρμαρωμένος και η σιωπή, και η σιωπή, αλαλαγμός και αυτή αλαλαγμός, μέσα στη μνήμη της σαρκός εις [τον] αιώνα τον άπαντα κρυσταλλωμένος.

Από την επιστολή προς τον Νάνο Βαλαωρίτη
[…] Θα βγάλω λοιπόν τον "Μ. Ανατολικό" και ελληνικά και σε όσες μεταφράσεις σε ξένες γλώσσες θέλουν οι ενδιαφερόμεναοι αναγνώσται και εκδόται. Θέτω όμως δύο όρους. Να μη γίνη καμιά απολύτως αλλαγή λέξεων, προς μετριασμόν ή περιορισμόν της ελευθεροστομίας που χαρακτηρίζει το έργο μου αυτό και που είναι ένα από τα βασικά στοιχεία του και μία από τις σημαντικές αρετές του. Ο δεύτερος όρος είναι να βγει το βιβλίο υπό ψευδώνυμον […] επειδή η δημοσίευσις […] μπορεί να θέση σε δύσκολη θέσι την οικογένειά μου μολονότιδεν είμαι καθόλου κομφορμίστας, παίρνω την οδυνηρή απόφασι να κάμω αυτή την παραχώρησι, που θα είναι η μόνη.

Από το μνημόνιο της 17/11/1974
9) Να γίνη δεκτόν εκ των προτέρων το δικαίωμά μου να αντιπροτείνω λύσεις που να μη με αναγκάζουν να εγκαταλείψω το κόμμα που θεωρώ ως περισσότερον κατάλληλον και ικανόν να πραγματοποιήση ή να υλοποιήση τις προσωπικές ιδέες μου για την αξιοποίησίν των εις ωρισμένα καίρια σημεία που αποβλέπουν εις όσον το δυνατόν μεγαλυτέραν διεύρυνσιν των δυνατότήτων να επιτευχθή το μάξιμουμ της ευτυχίας του συνόλου των ανθρώπων χωρίς τούτο να επιτυγχάνεται δια της ασκήσεως βίας ή πειθαναγκασμού.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος γεννήθηκε το 1901 στην Μπράιλα της Ρουμανίας και πέθανε στην Αθήνα το 1975. Το 1926-31 βρίσκεται στο Παρίσι όπου συνδέεται με τον Andre Breton και τους υπερρεαλιστές και αρχίζει την ψυχανάλυση με τον Rene Laforgue.
Το 1935 δίδει στην Αθήνα την περίφημη διάλεξη περί " Περί σουρρεαλισμού " και εκδίδει την Υψικάμινο, το κατεξοχήν υπερρεαλιστικό κείμενο, ενώ αρχίζει την άσκηση της ψυχανάλυσης, την οποία θα διακόψει το 1951. Το 1945 κυκλοφορεί η Ενδοχώρα και ακολουθούν τα Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία το 1960 και η Αργώ ή Πλους αεροστάτου το 1964-65 στο περ. Πάλι, με περικοπές. Μετά το θάνατό του, το 1980 κυκλοφορεί πλήρης η Αργώ, η συλλογή Οκτάνα καθώς και το θεατρικό έργο του Πικάσσο Τα τέσσερα κοριτσάκια σε μετάφραση του ποιητή. Το 1985 εκδίδεται το Αι γενεαί Πάσαι ή Η Σήμερον ως Αύριον και ως Χθες και το Άρμαλα ή Εισαγωγή σε μία πόλι (εισαγωγή σ' ένα μυθιστόρημα που δεν γράφτηκε).
Τον Δεκέμβριο του 1990 άρχισε να εκδίδεται, σύμφωνα με τη θέληση του ποιητή, ο Μέγας Ανατολικός, το τεράστιο έργο ζωής του Ανδρέα Εμπειρίκου που το επεξεργαζόταν επί 25 χρόνια. Άρχισε να γράφεται το 1945 και ολοκληρώνεται ύστερα από ενδιάμεσες φάσεις το 1970. Το μυθιστόρημα αποτελείται από 100 κεφάλαια, που συγκροτούν πέντε μέρη, και η έκδοσή του ολοκληρώθηκε το 1992 σε οκτώ τόμους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και τολμηρότερο μυθιστόρημα της ελληνικής γλώσσας.
Το 1995, για να τιμηθούν τα 20 χρόνια από το θάνατο του ποιητή, εκδόθηκε μια πλακέτα με το ποίημά του ΕΣ-ΕΣ-ΕΣ-ΕΡ Ρωσσία.
Το 1997 κυκλοφόρησε το ανέκδοτο πεζό του Ζεμφύρα ή Το μυστικόν της Πασιφάης, που ανήκει στην ενότητα Τα χαϊμαλιά του έρωτα, όπου ανήκει και η Αργώ.
Το 1999 κυκλοφόρησαν σε ανεξάρτητη έκδοση τα δύο εγκώμια για τον Ν. Εγγονόπουλο: Νικόλαος Εγγονόπουλος ή Το θαύμα του Ελμπασάν και του Βοσπόρου και Διάλεξη 1963.
Επίσης το 2001 κυκλοφόρησε και το Ημερολόγιο και οι φωτογραφίες του ποιητή από το Ταξίδι στη Ρωσσία τον Δεκέμβριο του 1962 με τον Ο. Ελύτη και τον Γ. Θεοτοκά.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος είναι από τους κύριους εισηγητές της επιστήμης της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα με τον Δ. Κουρέτα και τον Γ. Ζαβιτζιάνο, με τη συνεργασία και τη συνδρομή της Μαρίας Βοναπάρτη. Ο ίδιος άσκησε την ψυχαναλυτική πρακτική επί δεκαέξι έτη (1935-1951). Τα Ψυχαναλυτικά κείμενα του Α.Ε. εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 2001 από τις εκδόσεις Άγρα.

Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Ανδρέα Εμπειρίκου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα, όπου έχουν εκδοθεί και το κείμενο του Έκτορα Κακναβάτου Για τον "Μεγάλο Ανατολικό" καθώς και η μελέτη του Σάββα Μιχαήλ Πλους και κατάπλους του "Μεγάλου Ανατολικού" και τα κριτικά μελετήματα του Guy (Michel) Saunier Ανδρέας Εμπειρίκος. Μυθολογία και ποιητική.

Το 2001 το Υπουργείο Πολιτισμού και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου αποφασίζουν τιμητικές εκδηλώσεις για τον εορταμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Ανδρέα Εμπειρίκου. Στο πλαίσιο αυτό, και παράλληλα, οργανώθηκαν συνέδρια, εκδόσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αφιερώματα εφημερίδων και περιοδικών κλπ.