Κρίσεις

"[…] Η εικαστική πρόταση του Γιώργου Χατζημιχάλη με τον ανοιχτό και διευρηνητικό της χαρακτήρα αποκαλύπτει τη θέση και τα όρια της ζωγραφικής σήμερα, μετά το τέλος της φορμαλιστικής αυτοτέλειας του πίνακα αλλά και τον εννοιολογικό μηδενισμό της σωματικότητας της τέχνης. Ωστόσο το εγχείρημά του δεν είναι μόνο αυτοστοχαστικό αλλά εντάσσεται σ' έναν ευρύτερο πολιτισμικό προβληματισμό, ο οποίος συνεξετάζει και τις σχέσεις του σύγχρονου Έλληνα καλλιτέχνη με τον κόσμο. Η εν γένει απορητική κατάσταση υπό την οποία τελεί η σύγχρονη ζωγραφική αλληγορείται εντελέστατα στο εν εξελίξει έργο του καλλιτέχνη Εργαστήριο σχεδίων και εικόνων σε κρίση. Στον αποκαλυπτικό εξάλλου κρυψώνα μιας άλλης αλληγορίας που διαγράφει την ιστορική περιπλάνηση ενός Βυζαντινού ζωγράφου στη Δύση στο έργο Officinae Pictorum / circa 1221, ο καλλιτέχνης επαναφέρει την παλιαά συζήτηση των σχέσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης με νέους πολιτισμικούς και εννοιολογικούς όρους. […]"
Άννα Καφέτση

"[…] Η εμμονή στη χρήση της εικόνας βρίσκει το έναυσμά της στο γεγονός πως ο Γιώργος Χατζημιχάλης θεωρεί τον εαυτό του κατεξοχήν θεράποντα της ζωγραφικής (ενίοτε και στην εκδοχή του σχεδίου ή του χαρακτικού, ακόμη και στην "ακραία" τεχνολογική μορφή της, επεξεργασμένης ή μη, φωτογραφίας) και μάλιστα "τεχνίτη", που χρησιμοποιεί τα σύνεργα και τα υλικά τα οποία προσιδιάζουν στο επάγγελμά του. Η πεποίθηση αυτή μπορεί να συσχετιστεί με τη βιωματική του επαφή με μια μακρά πολιτιστική παράδοση για την οποία η εικόνα -και δη η εικόνα ως ανώνυμο συλλογικό προϊόν εργαστηρίου- παίζει κυρίαρχο ρόλο. Και ο Γιώργος Χατζημιχάλης ανήκει σαφώς στην παράταξη των εικονόφιλων. […]
Από την άλλη πλευρά, τα κείμενα που χρησιμοποιεί στα έργα του ο ζωγράφος δεν είναι αποκλειστικά ιστορικά ή λογοτεχνικά αλλά έχουν πολύ συχνά τη μορφή ευρετηρίων, καταλόγων, δελτίων απογραφής, λογιστικών βιβλίων, έχουν δηλαδή αρχειακό χαρακτήρα. Πράγματι, η έννοια του αρχείου είναι κεντρική για την κατανόηση της τέχνης του Χατζημιχάλη. Και αν το αρχείο οριστεί σύμφωνα με την τριπλή προϋπόθεση την οποία θέτει ο Derrida, δηλαδή σε σχέση με ένα τόπο, με μια ερμηνεία και με μια συλλογή, τότε πράγματι το έργο του Γιώργου Χατζημιχάλη αποτελεί κατεξοχήν αρχείο της ανθρώπινης ιστορίας".
Νίκος Δασκαλοθανάσης

"[…] Παρακολουθούμε τη γέννηση της Τέχνης της Εποχής της Πληροφορικής. Εκεί ασφαλώς ανήκει ο Χατζημιχάλης. Το έργο του είναι, με την ευρεία έννοια, επιστημονικό (με την έννοια ότι αν για τη φιλοσοφία προϋπόθεση μοντερνισμού είναι η αποδοχή της επιστήμης, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την Τέχνη). Οι εγκαταστάσεις του είναι πλούσιες σε νοηματικό δυναμικό που πηγάζει από τη μελ΄τη αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών μνημείων αλλά ιδίως από τη μελέτη της βυζαντινής τέχνης και ιστορίας, από ταξίδια και συλλογή υλικού (φωτογραφιών και βίντεο) από όλη την Ελλάδα, τη Μικρά Ασία, το Λίβανο και τη Συρία, με ένα εξίσου βαθύ ενδιαφέρον για την ιστορία και την πολιτική αυτών των περιοχών στη σύγχρονη εποχή - κοντολογίς για καθετί που προέρχεται από την εκπληκτική κληρονομιά της Ελλάδας. […] Όλα τα πεδία μελέτης του Χατζημιχάλη φυτρώνουν σαν μύθοι μέσα από το τοπίο και από μια υψηλού επιπέδου σοφία : γιατί αυτές οι εγκαταστάσεις κλείνουν μέσα τους και βαθιά συναισθήματα και σοβαρό διανοητικό λόγο."
Frederic Gore

"[Στο Ημέρες και Νύχτες στο Γιορκ] για τον Χατζημιχάλη, το νόημα του γαλάζιου είναι διαφορετικό. Μπορεί να ερμηνευθεί. Αναφέρεται βέβαια στον ουρανό, όχι όμως απλώς στον ουρανό γενικά αλλά στον ουρανό σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία, την πόλη Γιορκ, όπου εκτίθεται το έργο. Παραπέμπει σε κάτι ειδικό. Ταυτόχρονα έχει τις δικές του συμβολικές συμπαραδηλώσεις. Έτσι, η χρήση μικρών κύβων σε ψηφιδωτό αναπόφευκτα μας κάνει να σκεφτούμε τη βυζαντινή τέχνη, όπου το ψηφιδωτό έπαιζε τόσο σημαντικό ρόλο. […] Το μπλε χρώμα είχε επίσης συμβολική σημασία στη βυζαντινή τέχνη…"
Peter Wollen

Βιογραφικά στοιχεία
Ο Γιώργος Χατζημιχάλης γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα. Παίρνει τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από τον Ανδρέα Γεωργιάδη τον Κρή. Με το θάνατο του πατέρα του Λεωνίδα Χατζημιχάλη, επηρεάζεται πολύ από τη μαύρη περίοδο του Goya, τον Soutine, τον Bacon και τον Munch. Το 1970 γνωρίζεται με τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και τη Ναταλία Μελά, γνωριμία καθοριστική, που του θα ανοίξει καινούργιους ορίζοντες, μαθαίνει τους Picasso, Matisse. Το 1971 αρχίζει να φοιτά στο Λονδίνο στο Hammersmith School of Art και μετά στο City and Guilds, αλλά κυρίως στο Saint Martin's School of Art όπου και τελειώνει τις σπουδές του το 1975. Επηρεάζεται από τον ελληνικό υπερρεαλισμό και ιδιαίτερα από τον Ανδρέα Εμπειρίκο, γνωρίζετα με την pop art και ήδη πραγματοποείται η πρώτη αλλαγή στην καλλιτεχνική του πορεία, από το φωτορεαλισμό προς ένα είδος παραστατικής αυτοβιογραφικής τεκμηρίωσης. Πρώτη ατομική έκθεση με τα έργα αυτής της τάσης στην Γκαλερί "Ώρα" το 1977. Το 1978 επιστρέφει στην Αθήνα όπου θα παραμείνει και θα δουλέψει μέχρι το 1985. Το 1979 ρχίζει και η συνεργασία του με τις νεοσύστατες εκδόσεις Άγρα, για τις οποίες θα φιλοτεχνήσει πολλά από τα εξώφυλλα. Δεύτερη ατομική έκθεση στην "΄Ωρα" το 1981, και τρίτη στην Γκαλερί "3" το 1984-85. Από το 1985 και για τα επόμενα έξι χρόνια μοιράζει το χρόνο του σε ένα εργαστήριο στο Παρίσι, όπου εγκαθίσταται, και στην Αίγινα. Η καλλιτεχνική οπτική που διαμορφώνει εκεί αποτυπώνεται με μεγαλύτερη καθαρότητα στο έργο Officinae Pictorum / circa 1221: εμμονή στην εασχόληση με ό,τι η δυτική παράδοση -περιλαμβανομένης,εμφατικά, και της βυζαντινής- ορίζει ως εικόνα και η συνάρτηση της εικόνας με το κείμενο. Ταξιδεύει πολύ στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή. Το 1990 ασχολείται με τον αρχαιολόγο Χαράλαμπο Μπακιρτζή με την ανασκαφή στην τοποθεσία Σύναξη στην Μαρώνεια Θράκης. Αποτέλεσμα η έκθεση Σύναξη Μαρωνείας στο Μέγαρο Τόκου της Καβάλας το 1991. Συμμετοχή στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία τον ίδιο χρόνο και το 1992 στην Documenta IX στο Kassel. Επιστρέφει στην Αθήνα. Αρχίζει να συνεργάζεται το 1995 με την αυστριακή ομάδα Der Blau Compressor και ξεκινάει το Εργαστήριο σχεδίων και εικόνων σε κρίση, το οποίο, εκτός από τον τίτλο του αντίστοιχου έργου, είναι το εργαστήριο που καλύπτει όλες τις δραστηριότητες του ζωγράφου. Τμήματα των αρχείων του Εργαστηρίου εκτίθενται το 1999 στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη. Το 2001, αναδρομική έκθεση στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα. Έργα του εκτίθενται τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου στην Φραγκφούρτη, όπου η Ελλάδα είναι τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου.

Βιβλία του Γιώργου Χατζημιχάλη στις εκδόσεις Άγρα:
Α. Δοξιάδης - Γ. Χατζημιχάλης, Βίος παράλληλος, 1985
Χ. Μπακιρτζής - Γ. Χατζημιχάλης, Σύναξη Μαρωνείας, 1991
Συζήτηση με τη ζωγράφο Χρύσα Βουδούρογλου, στο Χρύσα Βουδούρογλου: Ζωγραφική από το 1975 ώς το 1989, 1990
Γ. Χατζημιχάλης, Σταυροδρόμια. 14 κείμενα από τα αρχεία του "Εργαστηρίου σχεδίων και εικόνων σε κρίση" (1979-1998), 1999
Επίσης σε συνεργασία των εκδόσεων Άγρα και του Εργαστηρίου σχεδίων και εικόνων σε κρίση εκδίδεται το κείμενο του Φράντς Κάφκα, Το Κτίσμα, 2001

Περιεχόμενα
ΑΝΝΑ ΚΑΦΕΤΣΗ: Πρόλογος
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΘΑΝΑΣΗΣ: Η ζωγραφική του Γιώργου Χατζημιχάλη
YEHUDA SAFRAN: Περισσότερο για να υπάρχει και λιγότερο για να φαίνεται
FREDERICK GORE: Το τοπίο στον νέο διαφωτισμό
PETER WOLLEN: Οπτική μεταφορά - Μωσαϊκή εικόνα

ΕΡΓΑ 1985-2000
Όψεις
Officinae Pictorum / circa 1221
Τάφος I
Κιβώτιο
Περιγραφή και ερμηνεία των απέναντι σημείων / 1
Σύναξη Μαρώνειας
Φαροδείκτης
Περιγραφή και ερμηνεία των απέναντι σημείων / 2
Σχιστή Οδός
Εργαστήριο σχεδίων και εικόνων σε κρίση
Άσ' τα σκυλιά να γαβγίζουν γύρω σου
Από τα αρχεία του Εργαστηρίου σχεδίων και εικόνων σε κρίση
Μέρες και νύχτες στο Γιορκ
Η μάχη στο Ντιεν Μπιεν Φου
Οδοιπόρου ορόσημο
Περιγραφή της Αίγινας. Η νότιος ακτή
Οδός Χέυδεν και Πλατεία Βικτωρίας, γωνία

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΡΓΩΝ