<% Latr = Request.QueryString("Latr") %>
 
Επικοινωνία



ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΛΑΣ

ΣΚΑΠΤΗ ΥΛΗ

Παρουσίαση
Σκαπτή ύλη είχε ονομαστεί στη αρχαιότητα η χρυσοφόρα φλέβα του Παγγαίου. Σκαπτή ύλη είναι, στην περίπτωση που μελετούμε, μεταφορικά και η ύλη που ανορύσσει από τα δικά του μεταλλεία ο Σολωμός. Και σκαπτή πρέπει να είναι και η σπουδή αυτού του έργου : μία ανασκαφή του κριτικού μελετητή πάνω στα ίχνη της πρωταρχικής ανασκαφής του ποιητή.
Τέτοια είναι, για τα κείμενα της ωριμότητάς του, η διαδικασία της παραγωγής του, και η σωστή τους αποτίμηση. Είναι ό,τι καμινεύεται από τον ποιητή και αναμοχλεύεται από τον ερευνητή στα Αυτόγραφα. Όχι μόνον ό,τι λαγαρίζει και ως ύλη καθαράς προσόδου εκταμιεύεται από αυτά : όχι δηλαδή, τα ψήγματα που είναι οι μεμονωμένοι στίχοι, ούτε και τα δράγματα χρυσού που είναι τα ανολοκλήρωτα επεισόδια ενός δυνάμει όλου. Αυτά είναι η τελική απόσταξη και η μόνη κατανοητή απόλαυση ενός ερασιτέχνη. Αλλά είναι ακατανόητος ο περιορισμός του ενδιαφέροντος σε αυτά του προβληματισμένου αναγνώστη. Η ποιητικότητα για αυτόν τον τελευταίον έγκειται εκεί : στα σημεία αιχμής, όπου ανάμεσα από δύο επίπεδα πολιτισμού και δύο γλώσσες συντελείται η ένωση του ελληνικού κειμένου με τα ξένα περικείμενα. Από αυτή την "ένωση" - η λέξη με την έννοια της Φυσικής- θα πρέπει να αφορμάται και ο κριτικός σε όλες του τις λειτουργίες και ιδιότητες : ως ερευνητής, μελετητής και ερμηνευτής του φαινομένου και του έργου. Και ακόμη ως εισηγητής ιδεών και χρήσιμου υλικού, για οποιαδήποτε μελλοντική "έκδοση" των Ελεύθερων Πολιορκημένων.


Η έννοια της πρόσμειξης -τυπικά, θα λέγαμε, της διγλωσσίας- και η προσπάθεια μετάγγισης, από τη στιγμή που και οι δύο γραφές συμπαρατίθενται, του νοήματος και του αισθήματος από τη μια γλώσσα στην άλλη, ήταν η ισόβια λειτουργία και η πρακτική γραφής του Σολωμού.
Στην περίπτωση του Σολωμού, η υπέρβαση της διγλωσσίας, πρώτα μέσα από τη δύσκολη καμίνευση της ένωσης, του έγινε στο τέλος η οργανική "αδυναμία" και η μοίρα του. Του έγινε ακουσίως η ποιητική του.

Βιογραφικά στοιχεία
Ποιητής, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων της Αρχαίας Γραμματείας. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στην Αθήνα. Υπηρέτησε στη Μέση και Ανώτατη Εκπαίδευση (καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου).
Εξέδωσε δώδεκα ποιητικές συλλογές από τις οποίες οι δέκα πρώτες περιέχονται στη συγκεντρωτική τους επανέκδοση Ποιήματα 1948-1988 (Νεφέλη, 1990) και οι δύο επόμενες είναι οι : Αποθέτης (1993) και Στοιχεία ταυτότητας (1999). Επίσης σειρά μελετημάτων, ήτοι φιλολογικές εκδόσεις των πεζών του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Διηγήματα, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους), των συνθετικών συλλογών του Κ. Βάρναλη (Σκλάβοι πολιορκημένοι και Το Φως που καίει) και των έργων του Α. Κάλβου (Ωδαί, Η Ιωνιάς, Οι Ψαλμοί του Δαβίδ), δύο ακόμη κριτικά βιβλία γύρω από τα θέματα της Ποιητικής και του Κλασικισμού του Κάλβου και άλλα τέσσερα για την ποίηση του Καβάφη (από τα οποία, τα σημαντικότερα είναι τα : Καβάφης και η Δεύτερη Σοφιστική). Τέλος αρκετά δοκίμια που αναφέρονται σε θέματα και κείμενα της παλαιότερης, της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας (Εποπτείες Α΄, 1954, Υπερβατική Συντεχνία, 1958, Πλάγιος λόγος, 1989, Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης, 1997, Ευρυγώνια, 2000). Υπήρξε επίσης συστηματικός μεταφραστής των Αρχαίων Λυρικών και των Αλεξανδρινών ποιητών (π.χ. Αρχαίοι Λυρικοί Α΄, Ιαμβογράφοι, 1981, τα Επιγράμματα του Καλλιμάχου και Τα δημώδη των Αρχαίων και Αττικά συμποτικά, 2001).
Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου κρατικού βραβείου κριτικής και δοκιμίου (1987) και του "Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας" για το σύνολο του έργου του (1999).


Περιεχόμενα
Εισαγωγή
1. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ
Η αμφίδρομη δοκιμασία της ποιητικής ιδέας
2. ΜΟΥΣΙΚΗΝ ΠΟΙΕΙ...
ΗΙ σημασία και η Λειτουργία του ήχου στα ώριμα ποιήματα του Σολωμού
3. Ο ΚΡΗΤΊΚΟΣ
Η γένεση ενός ποιήματος και μιας ποιητικής
4. «ΕΓΩ ΤΟ ΣΙΔΕΡΟ ΚΙ’ ΑΥΤΗ Η ΠΕΤΡΌΚΑΛΑΜΗΘΡΑ»
Από τη γείωση στην απογείωση ενός μοτίβου
5. ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ
Συνανάγνωση του Β’ Σχεδιάσματος με τα ιταλικά του περικείμενα
6. IL COMPONIMENTO: Η οργάνωση και αναδιοργάνωση μιας σύνθεσης ( Μία υπόθεση εργασίας )
7. «ΜΕ ΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΙ Μ' ΟΝΕΙΡΟ» ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΦΡΑΖΟΜΕΝΑ ΤΟΥ
Από το Β ' προς το Γ ' Σχεδίασμα των Ελευθέρων Πολιορκημένων
8. ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ ΚΑΙ Η «MADRE GRECA»
Συγκριτική ανάλυση ενός στοχασμού
9. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ TOΥ ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Η στοχαστική συνείδηση ενός δημιουργού
10. ΣΟΛΩΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΒΟΣ
Δύο αντίζυγες ποιητικές της εποχής
11. ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ ΩΣ ΜΗΤΡΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Τα μεσοπολεμικά και τα μεταπολεμικά συμπτώματα του φαινομένου

Πρώτες δημοσιεύσεις





Πίσω