|
|
Berenice Geoffroy-Schneiter - Γκέϊσες
Παρουσίαση
Το γοητευτικό αυτό μικρό λεύκωμα ξετυλίγει το σύμπαν της Γκέισας
μέσα από μια ακολουθία 39 εικόνων που εναλλάσουν εξαίσια λεπτά
χαρακτικά των 18ου και 19ου αιώνων, φωτογραφίες πολύτιμων για
τη ζωή μιας γκέισας αντικειμένων -χτένια, κίμονο, παραβάν ή κουτιά
για αρώματα-, φωτογραφίες των ίδιων αυτών εταίρων του παλαιού
Τόκιο (Έντο) ή του Κυότο, τραβηγμένες άλλες στα τέλη του 19ου
αιώνα και άλλες στις μέρες μας.
Το προλογικό κείμενο της Bιrιnice Geoffroy-Schneiter μας εισάγει
με εμπεριστατωμένο αλλά και ποιητικό τρόπο στον κλειστό αυτό κόσμο
των κοριτσιών που δεν προορίζονται απλώς για την ικανοποίηση των
σαρκικών επιθυμιών, αλλά και συνοψίζουν την πεμπτουσία της ιαπωνικής
αισθητικής λεπτότητας. Η συγγραφέας κάνει μια ιστορική αναδρομή
στην εμφάνιση, πιθανόν γύρω στα 1750, αυτών των αιθέριων και χαριτωμένων
υπάρξεων που βαφτίστηκαν, περιγράφει το τελετουργικό της εκπαίδευσης
που μεταμορφώνει το κοριτσάκι σε καμούρο, την καμούρο σε σίνσο
(μαθητευόμενη εταίρα), την σίνσο σε γιούζο (εταίρα), την γιούζο
σε μάικο και την μάικο σε γκέισα, και τέλος συνδέει τον πραγματικό
τους ρόλο με την ιστορία της απεικόνισής τους, αναφερόμενη στις
παραστάσεις ουκίγυο-έ ("εικόνες ενός ρευστού κόσμου",
που υμνούν αβίαστα την εφήμερη ομορφιά των εταιρών της εποχής
του Έντο) ή αργότερα στις λάγνες και ξέφρενες σούνγκα (χαρακτικά
με ερωτικό περιεχόμενο).
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς γιατί τα πλάματα αυτά διέγειραν τόσο
τη φαντασία των Δυτικών, από τον Pierre Loti μέχρι τον Giacomo
Puccini, από τον Gustav Klimt μέχρι τον φωτογράφο Felice Beato.
|
| Απόσπασμα
Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από αυτή την όμορφη μικρή
λέξη "γκέισα", που η ετυμολογία της μοιάζει τόσο καθησυχαστική;
Στα ιαπωνικά η λέξη "γκέι" σημαίνει "τέχνες",
συνεπώς κάθε γκέισα οφείλει, πρώτα απ' όλα, να είναι "καλλιτέχνις".
Μήπως η εκπαίδευσή της δεν είναι επικεντρωμένη στην κατάκτηση
και τη λατρεία της Ομορφιάς σε όλες της τις εκφάνσεις; Να τραγουδά
και να χορεύει στον ήχο ενός ταμπούρλου ή ενός σαμισέν (αυτό το
επίμηκες μουσικό όργανο με τις τρεις χορδές)· να ετοιμάζει το
τσάι σύμφωνα με ένα τελετουργικό που σχετίζεται περισσότερο με
τον στοχασμό παρά με μια ταπεινή οικιακή εργασία· να σερβίρει
το πικρό ρόφημα με μια κίνηση κομψή και αισθησιακή, όπου τίποτα
δε φαίνεται να γίνεται τυχαία· να γοητεύει με το λόγο της το ακροατήριό
της, μιλώντας ούτε πολύ ανόητα ούτε με εξαιρετική πολυμάθεια,
ακριβώς όσο χρειάζεται αξιαγάπητα, ακόμη και τολμηρά…
[…] Σύμβολο ερωτικής αποπλάνησης, φαντασίωση αθωότητας και, συγχρόνως,
ενσάρκωση της διαστροφής και της λαγνείας, η γκέισα, από πολλές
απόψεις, εμφανίζεται ως μια υβριδική ύπαρξη, που προκαλεί, τουλάχιστον,
αναστάτωση.
[…] Ζωγράφος, ποιήτρια, μουσικός και χορεύτρια συγχρόνως, η γκέισα
ενσαρκώνει με τον τρόπο της ένα "όνειρο γυναίκας" :
ούτε μητέρα, ούτε σύζυγος· ούτε παιδί, ούτε πόρνη…
|
|
Βιογραφικά στοιχεία
Ιστορικός τέχνης και ελληνίστρια, η Berenice Geoffroy-Schneiter εργάζεται ως δημοσιογράφος και κριτικός τέχνης. Συνεργάζεται με πολλά περιοδικά ανάλογης ύλης, μεταξύ των οποίων το Beaux - Arts Magazine. Έχει δημοσιεύσει στις εκδόσεις Assouline τα έργα Parures ethniques (2001), Arts premiers (1999) και στη συλλογή «Memoires de l' Art» τα έργα Fayoum (1998), Geishas (2000 και ελληνική μετάφραση, εκδ. Άγρα, 2003), Gandhara (2001).
|
|
