Κρίσεις
Στον Κίτρινο σκύλο, ο Μαιγκρέ σίγουρα δεν είναι αρχάριος, αλλά νέος
επιθεωρητής περίπου τριανταπέντε χρονών και πολύ διαφορετικός από
κείνον που θα γίνει τριάντα χρόνια αργότερα. Φυσικά, υπάρχουν πάντα
η κορμοστασιά και η πίπα. Και στο επαγγελματικό επίπεδο ξεχωρίζει
από τους συναδέλφους του επειδή δεν έχει σε καμία υπόληψη τις τεχνικές
της αστυνομίας. Έχει αποσπαστεί στην Άμεση Δράση της Ρέν, και τον
καλούν στο Κονκαρνώ για να διελευκάνει μια σειρά αινιγματικά εγκλήματα
που γίνονται κάτω από από μυστηριώδεις συνθήκες. Ο αστυνόμος που
τον συνοδεύει συγκεντρώνει άχρηστες και χρήσιμες ενδείξεις, τριγυρνά
στην πόλη, σοδιάζει κάθε είδους πληροφορίες και δεν τολμά ν'αφήσει
να φανεί η δυσφορία που του προκαλεί η αδράνεια του προϊσταμένου
του. Καθισμένος πίσω από τα τζάμια ενός καφενείου, ο Μαιγκρέ κοιτάζει
τον αέρα που φυσάει στο λιμάνι του Κονκαρνώ και, καπνίζοντας τη
μια πίπα πάνω στην άλλη, ενσωματώνεται με τρόπο υποδόριο στη μυστική
ζωή μιας παρέας θαμώνων του καταστήματος. Όταν κατάφερε να μπει
στο πετσί του κίτρινου σκύλου, που έδωσε στο μυθιστόρημα τον τίτλο
του, το πρόβλημα λύθηκε. Οι πρωταγωνιστές του δράματος του αποκάλυψαν
το μυστικό τους μέσα από ένα είδος όσμωσης.
ΜARCEL AYME
Απόσπασμα
"Παρασκευή 7 Νοεμβρίου. Το Κονκαρνώ είναι έρημο. Το φωτεινό
ρολόι της παλιάς πόλης που διακρίνεται πάνω από τα τείχη, δείχνει
έντεκα παρά πέντε. Στο Καέ ντε λ'Αιγκιγιόν δεν υπάρχει ούτε ένα
φως. Τα πάντα είναι κλειστά. Μονάχα τα τρία παράθυρα του καφενείου
του ξενοδοχείου Αμιράλ, στη γωνία της πλατείας με την προκυμαία,
είναι φωτισμένα. Κανείς δεν ήξερε από πού εμφανίστηκε ο σκύλος,
αυτό το τρομακτικό ζώο με το βρόμικο κίτρινο τρίχωμα. Το Κονκαρνώ
ζει στη σκιά του φόβου.
Στο καφενείο του Αμιράλ, ο Μαιγκρέ καπνίζει την πίπα του, περιμένει,
συλλέγει πληροφορίες στήνει παγίδες. Ζυγίζει με τον δικό του τρόπο
τις ψυχές των ισχυρών και των μεγαλοαστών, κι εκείνες των ταπεινών
και των αλητών. Ο Μαιγκρέ κοίταξε τον βοηθό του και ξεφύσηξε τον
καπνό της πίπας.
- Είστε τυχερός, φίλε μου! Κυρίως όσον αφορά την υπόθεση αυτή,
όπου η μέθοδός μου ήταν ακριβώς το να μην έχω μέθοδο… Αν θέλετε
μια καλή συμβουλή, αν υπολογίζετε στην προαγωγή σας, μην πάρετε
κυρίως εμένα σαν παράδειγμα, μην προσπαθήσετε ν'αντλήσετε θεωρίες
απ'αυτά που με βλέπετε να κάνω…
- Όμως …διαπιστώνω ότι τώρα φτάνετε στα τεκμήρια, μετά από…
- Ακριβώς, μετά! Μετά απ'όλα! Με άλλα λόγια ξεκίνησα την έρευνα
ανάποδα, πράγμα που δεν θα με εμποδίσει να ξεκινήσω την επομένη
από τη σωστή πλευρά… Θέμα ατμόσφαιρας…Θέμα προσώπων… Όταν έφτασα
εδώ, έπεσα πάνω σ'ένα πρόσωπο που με γοήτευσε και δεν το άφησα
ούτε στιγμή…"
|
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Ζωρζ Σιμενόν γεννήθηκε στις 12 (ή μάλλον στις 13) Φεβρουαρίου 1903 στη Λιέγη του Βελγίου. Από οικογένεια μικροαστών με πενιχρούς πόρους, πηγαίνει σε καθολικό σχολείο και κάνει τις γυμνασιακές του σπουδές σε Κολέγιο Ιησουιτών. Εγκαταλείπει όμως το σχολείο στα 15 του και σύντομα (1919) προσλαμβάνεται ως βοηθός συντάκτη στην άκρως συντηρητική εφημερίδα Γκαζέτ ντε Λιέζ , εγκαινιάζοντας έτσι μια μακρά πορεία στην αρθρογραφία. Με το θάνατο του πατέρα του το 1921, παρουσιάζεται για τη στρατιωτική του θητεία και τον Δεκέμβριο του 1922 εγκαθίσταται στο Παρίσι (θα ζήσει εκεί, με διαλείμματα, μέχρι το 1938). Παντρεύεται το 1923 τη Ρεζίν (Τίγκυ) Ρενσόν, ζωγράφο, μπαίνει, ως γραμματέας, στην υπηρεσία του μαρκησίου Ντε Τρασύ, συναναστρέφεται μποέμ καλλιτέχνες και αρχίζει να γράφει. Η πλούσια συγγραφική του παραγωγή ελαφρών, συναισθηματικών, περιπετειωδών μυθιστορημάτων (περίπου 200, από τα οποία πολλά με ψευδώνυμο) κατά τη δεκαετία 1923-1933 του αποφέρει πολλά χρήματα. Συναναστρέφεται τους Μωρίς Βλαμένκ, Πικάσσο, Αντρέ Ζιντ, Κολέτ, Μαξ Ζακόμπ, ζει μια ερωτική περιπέτεια με την Ζοζεφίν Μπαίηκερ, αγοράζει ένα ποταμόπλοιο και αναπλέι ποταμούς και κανάλια της Γαλλίας, κι αργότερα ένα μεγάλο κότερο και ταξιδεύει στη Βόρεια Θάλασσα. Εκεί, σε κάποιο ολλανδικό λιμάνι φαίνεται πως γεννήθηκε ο Μαιγκρέ. Το 1931 δημοσιεύει, με το γνήσιο όνομά του, το πρώτο του μη αστυνομικό μυθιστόρημα, Το σπίτι στο κανάλι. Το 1932 εγκαθίσταται στην έπαυλή του στην γαλλική παραθαλάσσια πόλη Λα Ροσέλ, ταξιδεύει στην Αφρική και ανά την Ευρώπη, γράφει και αρθογραφεί. Το 1939 γεννιέται ο πρώτος του γιος Μαρκ ( † 1999). Ενώ το 1940 διορίζεται υπεύθυνος για τους Βέλγους πρόσφυγες, λειτούργημα που ασκεί με μεγάλη αφοσίωση — πρόκειται για την πρώτη και τελευταία φορά που ο Σιμενόν προσφέρει τον εαυτό του στην υπηρεσία των κοινών — στη συνέχεια και καθόλο το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, κρατά, αν μη τι άλλο, ουδέτερη στάση. Κατηγορείται ότι οι ταινίες του Μαιγκρέ που γυρίστηκαν κατά το 1941-1944 έγιναν με συμμετοχή Γερμανών παραγωγών, τα βιβλία του φέρουν τη σφραγίδα της Γερμανικής Επιτροπής Λογοκρισίας. Τον Οκτώβριο του 1945 καταφθάνει με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη και σύντομα εγκαθίστανται στον Καναδά. Εδώ σταματά ουσιαστικά η κοινή του ζωή με την Τίγκυ.
Ένα μήνα μετά την άφιξή του, ο Σιμενόν συναντά την Καναδέζα Ντενίζ Ουιμέ, που θα γίνει γραμματέας του και η δεύτερη γυναίκα του. Θα αποκτήσει μαζί της δύο γιους, τον Τζων (1949), που σήμερα διαχειρίζεται την κληρονομιά του έργου του πατέρα του, και τον Πιερ (1959), και μια κόρη, την Μαρί-Ζο (1953), που αυτοκτόνησε το 1978. Με την οριστική επιστροφή του στην Ευρώπη το 1955, οι Σιμενόν εγκαθίστανται στη Νότια Γαλλία, στις παρυφές των Καννών και το 1957 μετακομίζουν στην Ελβετία, στον πύργο Ντ' Εσαντέν καταρχάς, και από το 1963 στο αχανές νεοχτισμένο σπίτι του στο Epalinges. Ο Σιμενόν εξακολουθεί να γράφει, αλλά η σχέση του ζευγαριού καταρρέει. Η υγεία του χειροτερεύει (σοβαρό πρόβλημα αλκοολισμού), συχνά γίνεται βίαιος και μισάνθρωπος, η Ντενίζ μπαινοβγαίνει σε κλινικές για αποτοξίνωση.
Από το 1964, που η Ντενίζ τον εγκαταλείπει, και μέχρι το τέλος, θα ζήσει με σύντροφο την Τερέζ Σμπυρελέν, τέως καμαριέρα της Ντενίζ, με την οποία σχετίζεται ήδη από το 1962. Το 1967 αρχίζει η έκδοση των Απάντων του (σε 72 τόμους), το 1970 πεθαίνει η μητέρα του. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύει το δεύτερο αυτοβιογραφικό του κείμενο Quand j' etais vieux — το πρώτο, Je me souviens, που άρχισε να το γράφει το 1940, εκδόθηκε το 1945 — και το 1972 τον τελευταίο του Μαιγκρέ που θα είναι συγχρόνως και το τελευταίο του μυθιστορηματικό έργο. Θα ασχοληθεί έκτοτε μόνο με την αυτοβιογραφία: το 1974 εκδίδεται το Γράμμα στη μητέρα μου , και από το 1975 έως το 1981 θα κυκλοφορήσει μια σειρά από 21 βιβλία που υπαγορεύει στο μαγνητόφωνο και που έχουν το γενικό τίτλο Dictees. Το 1976, κληροδοτεί στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης το λογοτεχνικό του αρχείο και τον επόμενο χρόνο ιδρύονται τα Αρχεία Σιμενόν. Το 1981 εκδίδεται και το ογκώδες αυτοβιογραφικό έργο του, που είναι και το οριστικά τελευταίο, Memoires intimes που συνοδεύει Το βιβλίο της Μαρί-Ζο. Από το 1974, ο Σιμενόν ζει με την Τερέζ στη «ροζ έπαυλη», στη Λωζάνη, όπου σκόρπισε τις στάχτες της κόρης του και όπου η Τερέζ σκόρπισε και τις δικές του στάχτες. Ο Ζωρζ Σιμενόν, με ζωή εξίσου πληθωρική με το έργο του, πέθανε τη νύχτα της 3-4 Σεπτεμβρίου του 1989. Κατά την επιθυμία του, οι γιοι του πληροφορήθηκαν το θάνατό του από τις εφημερίδες.
Το έτος 2003, το Βέλγιο και η Γαλλία τιμούν τον Ζωρζ Σιμενόν με την ευκαιρία της επετείου των εκατό χρόνων από τη γέννησή του. Άπαντα (σε 25 τόμους), επανεκδόσεις, φωτογραφικά άλμπουμ, παρουσίαση ανέκδοτων κειμένων, μελέτες, δοκίμια, συλλογή των δημοσιογραφικών άρθρων, CD με μαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις του συγγραφέα κατακλύζουν ήδη τα βιβλιοπωλεία. Περισσότερα στοιχεία για τον Σιμενόν και το τεράστιο έργο του (πάνω από 400 τίτλοι) μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα www.ulg.ac.be/libnet/simenon, όπως επίσης για τις εκδηλώσεις 2003 (συνέδρια, εκθέσεις, κινηματογραφικές ταινίες) στο www.simenon2003.be
Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφόρησαν από το 2003 τα μυθιστορήματά του Ο Μαιγκρέ στη Νέα Υόρκη (του 1947), 45° υπό σκιάν (του 1936) και Το Μπλε Δωμάτιο (του 1964), Ο Κίτρινος σκύλος (του 1931 - γαλλική κινηματογραφική παραγωγή από τον Ζαν Ταρίντ), Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν (του 1938, από τα σημαντικότερα έργα του - αγγλική κινηματογραφική προσαρμογή από τον Harold French, 1953), ενώ ετοιμάζεται και Ο Τρελός του Μπερζεράκ (του 1932), όλα σε μετάφραση Αργυρώς Μακάρωφ.
Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης θα βρει εργοβιογραφία του Σιμενόν στα βιβλία Ο Μαιγκρέ στη Νέα Υόρκη, 45° υπό σκιάν και Το Μπλε Δωμάτιο, καθώς και ένα σημείωμα της μεταφράστριας για τη συνάντηση Αντρέ Ζιντ-Ζωρζ Σιμενόν (στο 45° υπό σκιάν), επιλογή επιστολών του συγγραφέα προς τους Μαξ Ζακόμπ, Φρανσουά Μωριάκ, Ροζέ Μαρτέν ντυ Γκαρ, Χένρυ Μίλλερ, Φεντερίκο Φελλίνι κ.ά. (στο Μπλε Δωμάτιο), ένα κείμενο του Marcel Ayme που προλογιζει τον Κίτρινο σκύλο και ένα κείμενο του Γ. Ν. Πεντζίκη για τον ήρωα του Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν (στο ομότιτλο βιβλίο). |