|
D. W. WINNICOTT
ΦΟΒΟΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ
Παρουσίαση
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται το τελευταίο γραπτό του μεγάλου Άγγλου ψυχαναλυτή Ντόναλντ Γουντς Ουίννικοτ, που γράφτηκε λίγο πριν από το θάνατό του και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1974 στην International Review of Psycho-Analysis.
Εδώ ο Ουίννικοτ υπενθυμίζει με τρόπο περιληπτικό και συμπυκνωμένο μερικές από τις βασικές του θέσεις, για να αναπτύξει την υπόθεση του φόβου κατάρρευσης (fear of breakdown), με βάση τις κλινικές του εμπειρίες
Το κείμενο αυτό, πέρα ασφαλώς από τον ανεξάντλητο κλινικό του πλούτο, μπορεί να διαβαστεί ως η προσπάθεια ενός διανοούμενου να μιλήσει για το έργο του. Πρόκειται για κείμενο υπό μορφή διαθήκης. Το προλογικό σημείωμα για τον Ουίννικοτ και το έργο του, καθώς και τα επιλογικά σχόλια του μεταφραστή και ψυχαναλυτή Πάνου Αλούπη φωτίζουν την ανάγνωση του πυκνού αυτού κειμένου.
|
Απόσπασμα
Επίτηδες χρησιμοποίησα τον όρο « κατάρρευση » , επειδή είναι μάλλον ασαφής και θα μπορούσε να σημαίνει ποικίλα πράγματα. Σε γενικές γραμμές, η λέξη μπορεί να ιδωθεί στο πλαίσιο του τί σημαίνει αποτυχία μιας αμυντικής οργάνωσης.Αλλά αμέσως τίθεται το ερώτημα : αμυντικής απέναντι σε τί ; Κι αυτό μας οδηγεί στο βαθύτερο νόημα του όρου, εφόσον θεωρούμε αναγκαία τη χρήση της λέξης « κατάρρευση » , για να περιγράψουμε την απίστευτη κατάσταση των ζητημάτωνπάνω στην οποία στηρίζεται η αμυντική οργάνωση.
Θα σημειώσουμε ότι, ενώ στο χώρο της ψυχονεύρωσης είναι αξιόλογη η σκέψη, σύμφωνα με την οποία αυτό που βρίσκεται πίσω από τις άμυνες είναι το άγχος ευνουχισμού, στα υπό εξέταση περισσότερο ψυχωσικά φαινόμενα αυτό που ξεχωρίζει είναι μια κατάρρευση της συγκρότησης του ενιαίου εαυτού. Το εγώ οργανώνει άμυνες εναντίον της κατάρρευσης της οργάνωσής του και αυτή που απειλείται είναι η οργάνωση του ίδιου του εγώ.Το εγώ, όμως, όσο η εξάρτηση αποτελεί βιωματικό γεγονός, δεν μπορεί να οργανωθεί απέναντι στην αποτυχία του περιβάλλοντος.
Με άλλα λόγια εξετάζουμε μιαν αντιστροφή της ατομικής διαδικασίας ωρίμασης. |
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Donald Woods Winnicott (1896-1971) υπήρξε ένας από τους σποδαιότερους Άγγλους ψυχαναλυτές που ασχολήθηκε κυρίως με την παιδοψυχανάλυση. Επί 40 χρόνια, και πάντα παράλληλα με την ιδιωτική του πελατεία, δέχτηκε στο Paddington Green Children's Hospital του Λονδίνου περίπου 60.000 περιπτώσεις παιδιών, και για αρκετό καιρό παρέμεινε ο μοναδικός άντρας παιδοψυχαναλυτής στην Αγγλία.
Μεταξύ 1931 και 1970 έγραψε πάνω από 600 άρθρα με κύρια θέματα: τη σχέση μητέρας-βρέφους και περιβάλλοντος-παιδιού, την ανθρώπινη δημιουργικότητα ( creativity ) και τις έννοιες του μεταβατικού αντικειμένου ( transitional object ) και του εαυτού ( self ). Γιατρός, παιδίατρος, ψυχαναλυτής, έγινε μέλος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας ως αναλυτής ενηλίκων το 1934 και την επόμενη χρονιά ως παιδοψυχαναλυτής. Στην Ψυχαναλυτική Εταιρεία ήταν ιδρυτικό μέλος της Μέσης Ομάδας ( Middle Group ), η οποία αναγνωρίστηκε ως επίσημη ομάδα τα χρόνια του '60 και που πήρε την ονομασία «Ανεξάρτητη» το 1973. Ενώ παρέμεινε πιστός σε μια σκέψη και δημιουργικότητα αντίθετες σε προκαταλήψεις και δοξασίες, η παρουσία του και οι δραστηριότητές του στο ψυχαναλυτικό κίνημα ήταν αδιάλειπτες: εκτέλεσε χρέη προέδρου της Βρετανικής Εταιρείας δις, την πρώτη φορά μεταξύ 1956 και 1959 και τη δεύτερη μεταξύ 1965 και 1968.
Άρθρα, ανακοινώσεις, ραδιοφωνικές εκπομπές, προσωπικές σκέψεις αποτέλεσαν αντικείμενο επανειλημμένων δημοσιεύσεων και βιβλίων, εκ των οποίων πολύ βασικά είναι: Το παιδί και η οικογένεια ( The Child and the Family ), Από την Παιδιατρική στην Ψυχανάλυση ( Through Pediatrics to Psycho - analysis ), Παιχνίδι και πραγματικότητα ( Playing and Reality ), Ανθρώπινη φύση ( Human Nature ). |
|