ΧΟΚΟΥΣΑΪ

ΟΙ ΤΡΙΑΝΤΑΕΞΙ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΦΟΥΤΖΙ

Παρουσίαση
Ποιος δεν έχει δει το μεγάλο κύμα, πελώριο, αφρισμένο και απειλητικό, να απλώνει τα δυνατά του πλοκάμια εναντίον των ταπεινών, αβοήθητων ψαράδων;
Ποιος όμως γνωρίζει ότι αυτό το εμβληματικό χαρακτικό της ιαπωνικής τέχνης ανήκει στη σειρά των Τριανταέξι όψεων του όρους Φούτζι, που εκδόθηκε στη δεκαετία του 1830 και ανανέωσε το ukiyo-e;

Παθιασμένος και ιδιαίτερα τολμηρός δημιουργός ο Χοκουσάι (1760-1849) παρουσιάζει σε αυτό το έργο του ένα απολύτως πρωτότυπο ύφος, έχοντας δανειστεί παραδοσιακές ιαπωνικές και κινεζικές μεθόδους αλλά και τη δυτικότροπη προοπτική, συνθέτοντας τελικά απρόσμενα τοπία συγκινητικής ομορφιάς.
Βουδιστής και ένθερμος σιντοϊστής, ο Δάσκαλος αποτίει συγκλονιστικό φόρο τιμής στη φύση και στο Φούτζι, το ιερό βουνό που το παρουσιάζει σε συνεχείς αλλαγές φωτός και ατμόσφαιρας, χωρίς όμως να παραβλέπει και τον άνθρωπο, που εμφανίζεται συνήθως σε πρώτο πλάνο, σε σκηνές από την καθημερινή του ζωή.

Και μια λεπτομέρεια σχετικά με τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας και την ιστορία της τέχνης: O Χοκουσάϊ στα χαρακτικά αυτά εφαρμόζει με συγκλονιστικό τρόπο το πρωσικό μπλέ, που μόλις έχει εισαχθεί από τη Γερμανία στην Ιαπωνία των Σογκούν, όταν η τελευταία τερμάτισε τον εθελούσιο αυστηρό αποκλεισμό της από τον υπόλοιπο – και κυρίως τον δυτικό – κόσμο. Το πρωσικό μπλε ήταν από τα πρώτα προϊόντα που εισήχθηκαν από τη Δύση κατά το άνοιγμα της χώρας.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Δυτικοί ανακαλύπτουν μαγεμένοι αυτήν την τέχνη: είναι η περίοδος του ιαπωνισμού. Μια παθιασμένη ελίτ συγκεντρώνει με θέρμη υπέροχες συλλογές χαρακτικών και αντικειμένων ιαπωνικής τέχνης. Τα χαρακτικά του ΧΟΚΟΥΣΑΪ επηρεάζουν τους ιμπρεσιονιστές και όλον τον μοντερνισμό του 19ου και του 20ου αιώνα.

Τα έργα που παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο προέρχονται από τρεις συλλογές εκείνης της εποχής, οι οποίες στη συνέχεια αποκτήθηκαν από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: τη συλλογή του Siegfried Bing (1838-1905), που αγοράστηκε το 1888· εκείνη του Atherton Curtis (1863-1943), που κληροδοτήθηκε το 1939, και τέλος εκείνη του ζωγράφου και σχεδιαστή Henri Riviere (1864-1951), που το 2005 δωρήθηκε αναπάντεχα και στην οποία οφείλεται ξεχωριστή μνεία. Η παρούσα έκδοση, συγκεντρώνει για πρώτη φορά παγκοσμίως τη πληρέστερη συλλογή των χαρακτικών της σειράς και στην καλύτερη εκτυπωτική ποιότητα των πρωτοτύπων.

Jean-Noel-Jeanneney

Βιογραφικά στοιχεία του επιμελητή του τόμου
Ο Jocelyn Bouquillard, παλαιογράφος και αρχειοθέτης, είναι συντηρητής στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, υπεύθυνος για τα εκθέματα στο Τμήμα Χαρακτικών και Φωτογραφίας. Παράλληλα με την εργασία του στην ιστορία των αρχαίων και μεσαιωνικών χρόνων, επιμελείται τη διαχείριση του αρχείου των ιαπωνικών χαρακτικών. Εκδηλώνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα χαρακτικά τοπίων, έχει ήδη δημοσιεύσει το έργο LeTokaido deHiroshige(εκδ. Bibliotheque de l’Image, 2002) καθώς και ένα βιβλίο για τη Manga του Χοκουσάι (εκδ. Seuil/ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, 2007).