|
|
ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ
ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΜΑΡΞ
Παρουσίαση
Για τους θεμελιωτές του επιστημονικού σοσιαλισμού η βαθιά γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας δεν ήταν στοιχείο ευρυμάθειας, αποθησαυρισμού γνώσεων. Ήταν όρος, απαραίτητη προϋπόθεση της γνώσης. Αυτή τους την κοινή πεποίθηση την αξιοποίησαν στο έπακρο με τις αναφορές τους, και με τις μεγάλες βαρυσήμαντες και με τις μικρές και «ανεκδοτολογικές», πετυχαίνοντας αυτό που κανένας ειδικός μελετητής της αρχαίας σκέψης δεν μπόρεσε να πετύχει: έκαναν την ελληνική σκέψη πάντα «επίκαιρη», συνδέοντάς τη με το σήμερα.
Οι αναφορές στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς από το Κεφάλαιο, που συγκεντρώσαμε εδώ, δείχνουν τον αξιοθαύμαστο τρόπο με τον οποίο ο Μάρξ πετύχαινε αυτή τη σύνδεση του χθες με το σήμερα, δίνοντας ζωντάνια και επικαιρότητα στα μεγαλύτερα επιτεύγματα της αρχαίας σκέψης και στους μεγαλύτερους εκφραστές της. Δείχνουν πως, δίχως αυτή τη γνώση, η νεότερη σκέψη, ιστορική ή φιλοσοφική, θα μοιάζει με «θαύμα» που αναπήδησε από κάποια παρθενογένεση, χωρίς σύνδεση με την ιστορική νομοτέλεια και τη συνειδητοποίησή της από την ανθρώπινη σκέψη. Κι όταν ο Λένιν, μέσα στη φωτιά των επαναστατικών αγώνων, μελετάει το Μετά τα Φυσικά του Αριστοτέλη, μας δίνει ένα δίδαγμα που πρέπει υποχρεωτικά να το πάρουμε αν θέλουμε να είμαστε μαρξιστές.
|
Οι αναφορές του Κεφαλαίου στους αρχαίους συγγραφείς είναι ένας γνωστικός θησαυρός που δικαιούμαστε –και γι’ αυτό οφείλουμε– να τον κάνουμε δικό μας. Πρώτη προσπάθεια είναι αυτή η μελέτη. Ελπίζω πως οι άλλοι, αξιότεροι, θα ξανασκύψουν σ’ αυτό το θησαυρό για να βρουν τα πολύτιμα πετράδια που εμείς δεν κατορθώσαμε να βρούμε. Πρέπει να προσθέσω πως αυτή η μελέτη των αρχαίων συγγραφέων στο έργο του Μάρξ και του Ένγκελς έχει ξεκινήσει σε ώρες πολύ δύσκολες, μέσα στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, συνεχίστηκε κομματιαστά στις φυλακές και στα Γιούρα, και μόλις σήμερα μπορώ να δώσω το πρώτο μέρος της, με το Κεφάλαιο.
Πιστεύουμε πως αυτή η σύνδεση της αρχαίας ελληνικής σκέψης και της σκέψης του Μάρξ, όπως και τα ερμηνευτικά κλειδιά που δίνει ο Μάρξ για την κατανόηση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, θα σταθούν το έναυσμα για να πλησιάσουν καλύτερα οι νεότερες, ιδιαίτερα, γενιές και το έργο του Μάρξ και το έργο των αρχαίων συγγραφέων.
Ε.Π.
|
Βιογραφικά στοιχεία
Μεγάλωσε στον Πειραιά. Έβγαλε το γυμνάσιο στον Πειραιά και στην Κοκκινιά. Φοίτησε στη Φιλοσοφική και στη Νομική του Πανεπιστημίου και στη Γαλλική Σχολή της Αθήνας, και ταυτόχρονα άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος. Από τις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εντάχθηκε στις γραμμές του κοινωνικού κινήματος(«Κοινωνική Αλληλεγγύη» του Καρβούνη) και αργότερα στην ΟΚΝΕ. Στην Κατοχή, στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Στον Εμφύλιο Πόλεμο, σε παράνομο τυπογραφείο του Ριζοσπάστη. Μετά τον Εμφύλιο, συνεργασία με τον Πλουμπίδη και τον Μπελογιάννη με πολιτικό στόχο την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και το κλείσιμο των πληγών που άφησε ο Εμφύλιος. Τη συνέλαβαν στο τέλος του 1950, λίγες μέρες μετά τη σύλληψη του συντρόφου της Νίκου Μπελογιάννη. Δικάστηκαν μαζί σε δύο δίκες, με καταδίκες σε θάνατο. Δεν την εκτέλεσαν, γιατί ο γιός τους, που γεννήθηκε στη φυλακή, ήταν τότε 7 μηνών κι ο Πλαστήρας δεν τόλμησε να εκτελέσει μάνα μωρού παιδιού. Έμεινε συνολικά 13 χρόνια στη φυλακή. Με τη δικτατορία, άλλον ενάμιση χρόνο στα Γιούρα.
Η δικτατορία την απέλυσε το 1968 γιατί είχε αρρωστήσει πολύ σοβαρά και φοβήθηκε για τη ζωή της, αλλά και με τις έντονες ενέργειες της Σοβιετικής Πρεσβείας, η οποία την καλούσε σε επίσημο ταξίδι στη Σοβιετική Ένωση. Αρνήθηκε λόγω της σοβιετικής επέμβασης στην Τσεχοσλοβακία. Μετά την απόλυσή της δε θέλησε να εργαστεί σε εφημερίδες της εποχής, εργάστηκε σε εγκυκλοπαίδειες και περιοδικά και αργότερα στην εφημερίδα Μακεδονία με ψευδώνυμο. Με τη μεταπολίτευση ασχολήθηκε κυρίως με το πρόβλημα επανένωσης της Αριστεράς και με το πολιτιστικό κίνημα Μακεδονία και Έθνος και στο περιοδικό Γυναίκα, καθώς και με το γράψιμο και την έκδοση αρκετών βιβλίων της. Στο τέλος του 1990 αποσύρθηκε από την ενεργό δημοσιογραφία και από τότε ασχολήθηκε κυρίως με τα προβλήματα της Αριστεράς στη χώρα μας και με τη συγγραφή και την έκδοση μελετών πάνω στα φλέγοντα προβλήματα του καιρού μας.
|
|
