Γραμμένο το 1968, το έργο Ο Οράτιος αποτελεί, όπως είχε επανειλημμένα εξηγήσει ο Μύλλερ, τη δική του «αντίδραση στην Πράγα του 1968, ένα σχόλιο για την Πράγα». Τεράστιο ενδιαφέρον έχει η θεατρική μοίρα του Μάουζερ. Πρόκειται για το μοναδικό κείμενο του Μύλλερ, η έκδοση και η διάδοση του οποίου είχε απαγορευτεί γραπτως και επισήμως στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Αν και το έργο είχε κριθεί αντεπαναστατικό, ο ίδιος ο Μύλλερ –άγνωστο με πόση δόση ειρωνείας– θεωρούσε ειδικά τον Μάουζερ ως διδακτικό έργο κατάλληλο για τις ανάγκες των σπουδαστών στην Ανώτατη Σχολή του Κόμματος.
Κρίσεις
Ο Μύλλερ ήταν ένας εξαιρετικός γνώστης του «θεάτρου της Γερμανίας», από το γιγαντιαίο, ακίνητο σώμα του όποιου έκοβε κομμάτια, μικρά και μεγάλα, και στη συνέχεια τα μετέφερε στη σκηνή, για να γεμίσει κάποιο κενό ή να τοποθετήσει ένα βάρος όπου ήταν αναγκαίο, φωτίζοντάς τα κάθε φορά μ' ενα φώς που εκείνος το είχε δει πολλά χρόνια πρίν, την εποχή που το θέατρο ήταν μέρος της καθημερινότητας. [... ]
Θα έπρεπε να σχεδιάσουμε κάποια σύνορα και να ορίσουμε τις σκοπιές ψηλά στους λόφους ως κατοικία των συγγραφέων που αγρυπνούν πάνω από το σκηνικό πανόραμα του Χάινερ Μύλλερ. Σε αύτην την υποθετική επιτύμβια πλάκα θα βρίσκαμε χαραγμένα τα ονόματα των αρχαίων Ελλήνων τραγικών, του Αποστόλου Παύλου των Επιστολών, του Αγίου Αυγουστίνου, του Τζορντάνο Μπρούνο, του Σαίξπηρ, του Μάρλοου, του Ντιντερό, του Γκαίτε, του Τζόυς, του Μπρεχτ και του Μπέκετ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΝΕΛΛΗΣ
Ο Χάινερ Μύλλερ εθεωρείτο για μεγάλο διάστημα, άδικα, ένας «συγγραφέας του Ανατολικού Μπλοκ». Με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου φάνηκε τελικά τι ακριβώς ήταν: ένας συγγραφέας. Τεράστιος. Με τις εντυπωσιακές νέες αναγνώσεις του στα κείμενα των μεγάλων αρχαίων δραματουργών, Ελλήνων και Λατίνων, με τα δικά του θεατρικά έργα, με τα ποιήματά του, τα πεζά του, εγκαταστάθηκε –κι εμείς μαζί του– στην εποχή μετα-Μπρέχτ, μετα-Μπέκετ, μετα-Ζενέ. Μια γλώσσα νέα, έμμονική, μιά διατριβή για την καταστροφή, στηριγμένη είτε σε μύθους, όπως αυτός του Άμλετ, ο όποιος τον στοίχειωσε για τριάντα και πλέον χρόνια (Μηχανή Άμλετ), είτε στην Ιστορία, και ιδιαίτερα αυτήν τής Γερμανίας.
OLIVIER SCHMITT,
Le Monde
Βιογραφικά στοιχεία
O ΧΑΪΝΕΡ ΜΥΛΛΕΡ γεννήθηκε το 1929 στο Έπενντορφ της Σαξονίας. To 1945 στρατολογήθηκε υποχρεωτικά, πήρε μέρος στον πόλεμο και έμεινε για λίγο καιρό αιχμάλωτος σε ένα αμερικανικό στρατόπεδο. To 1951 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα και άρθρα. Το 1954 έγινε μέλος της Ένωσης Ανατολικογερμανών Συγγραφέων. Ανεξάρτητος μαρξιστής, ο Μύλλερ κατά τη δεκαετία του I960 έπεσε στη δυσμένεια των κομμουνιστικών αρχών της Ανατολικής Γερμανίας, που τον κατηγόρησαν για «ιστορικό πεσιμισμό» και τον διέγραψαν από την Ένωση Ανατολικογερμανών Συγγραφέων. Ωστόσο, τα έργα του άρχισαν να αποκτούν αναγνώριση στη Δυτική Γερμανία και σ' όλο τον κόσμο. To 1970 άρχισε τη συνεργασία του ως δραματουργός με το Μπερλίνερ Ανσάμπλ και τη Φολκσμπύνε. Πολύ σύντομα ο Μύλλερ έγινε αποδεκτός και αναγορεύτηκε μέλος της Ακαδημίας Τεχνών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Το 1990, μετά την πτώση του Τείχους, ο Μύλλερ εκλέχτηκε πρόεδρος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου και το 1995 καλλιτεχνικός διευθυντής του Μπερλίνερ Ανσάμπλ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του συνέχισε ασταμάτητα να σκηνοθετεί και να γράφει θεατρικά έργα και κυρίως ποίηση. Πέθανε το 1995.
Ο Χάινερ Μύλλερ είχε τιμηθεί με πολλές διακρίσεις, ανάμεσα τους το Βραβείο Χάινριχ Μάνν, το Βραβείο Λέσσινγκ, το Βραβείο Μπύχνερ, το Βραβείο Κλάιστ. Θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και φιλόσοφος, συχνά επέλεγε τα θέματά του από την αρχαία ελληνική τραγωδία ή από έργα μεγάλων συγγραφέων, όπως ο Σαίξπηρ και ο Μπρεχτ. Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του είναι Η διόρθωση (1957), Τρακτέρ (1955-61), Φιλοκτήτης (1965), Ηρακλής 6 (1966), Μάουζερ (1970), Μάκβεθ (1971), Τσιμέντο (1972), Μηχανή Άμλετ (1977), Κουαρτέτο (1980), Ρημαγμένη Όχθη - Μήδειας Υλικό - Τοπίο με Αργοναύτες (1983), Περιγραφή εικόνας (1984).
Από το πρόγραμμα της παράστασης του Μάουζερ στο Θέατρο Άττις (Μάιος 2009). |
